De tv-premières van James Bond
James Bond is op tv niet meer weg te denken. Met een reeks van meer dan twintig uit te zenden films, is er iedere week wel ergens op SBS, RTL, ZDF of Rai Uno een Bond-film te zien. Maar er was een tijd dat films op televisie een unicum waren.Hoewel films in de tv-programmering verboden zijn om te kijken, is het bij veel liefhebbers van 007 natuurlijk wel met een Bond-film op tv begonnen. Zo ook bij mij.
Mijn eerste Bond-film kan ik mij niet meer goed herinneren, maar ik weet bijna zeker dat dit Thunderball moet zijn geweest, ergens halverwege de jaren tachtig bij de KRO. Dat ik die film als eerste bestempel, moet te maken hebben met de tweede keer dat ik hem zag — deze kwam mij namelijk bekend voor.
...Mijn geheugen blijkt echter één grote leugen — niet zozeer wat de film betreft, maar wel de datum en de omroep. Nergens in de jaren tachtig is er namelijk een Bond-film vertoond op de Nederlandse televisie.
De KRO heeft nooit een Bond-film uitgezonden. Het kleine aantal Bond-films dat bij de publieke zenders werd vertoond, beperkte zich tot de omroepen AVRO en Veronica. De eerste keer dat een reeks Bond-films werd uitgezonden was pas in oktober 1991. Dik anderhalf jaar na de eerste vertoning van Never Say Never Again.
 |
| De Telegraaf, 5 oktober 1991 |
Nu lijkt het mij sterk dat ik de tweede tv-vertoning van Thunderball (op 23 oktober 1993) verwar met diens remake Never Say Never Again (voor de eerste keer op 14 februari 1990 en daarna nog eens op 29 maart 1991 op tv). Als ik terugdenk aan mijn vroegste James Bond-ervaring, zie ik Domino aan een schildpad hangen, deinend op de onderwatertonen van John Barry. Maar het zou dus zomaar kunnen dat ik Never Say Never Again tijdens de eerste of tweede vertoning als eerste zag, wat weer verklaart waarom ik mijn eerste Bond-film niet meer herinner; de remake van Thunderball mist namelijk dat pure Bond-gevoel.
 |
| De Telegraaf, 4 januari 1992 |
Wat mij ook is opgevallen bij mijn zoektocht naar de James Bond-tv-premières, zijn de Bond-films van Roger Moore, die naar mijn weten direct volgden op de films die de AVRO uitzond met Connery. Ergens in een flits herinner ik mij Ivanhoe op ski's. Werkelijk onbestaanbaar. Er was maar één James Bond en dat was Connery. Uit die tv.
Ook dit blijkt onjuist te zijn opgeslagen in mijn onbetrouwbare geheugen. Ik weet namelijk zeker (voor zover dat zeker is) dat ik Live and Let Die heb gezien tijdens de Meimaand Filmmaand van Veronica (21 mei 1992), en die film vond ik hartstikke leuk! Toevallig is dat in dezelfde periode geweest als de Bond-serie van de AVRO. Dat was van Dr. No tot en met Diamonds Are Forever plus voor de derde maal Never Say Never Again. Iedere eerste zaterdag van de maand zond de AVRO een Bond-film uit, behalve in mei, maar toen hadden we dus Live and Let Die op Veronica.
Zo wil het dus dat de eerste Bond-film pas in 1990 op de Nederlandse tv werd uitgezonden. Begonnen met Never Say Never Again in de winter van dat jaar, met als tweede vertoning nogmaals diezelfde film in de lente van 1991 en vervolgens Dr. No in de herfst van datzelfde jaar.
 |
| Limburgs Dagblad, 29 juni 1991 |
Nadat de AVRO alle zeven Connery's en OHMSS had vertoond, en Veronica eenmalig Live and Let Die, vervolgde RTL 4 in november met The Man with the Golden Gun. De zender had de uitzendrechten van alle volgende Bond-films weten te bemachtigen en begon de reeks tegen het eind van het jaar.
Weer een zomer later (de AVRO had in de herfst van 1993 tot mijn grote genoegen de Connery-reeks er nog eens doorheen gejaagd, waarbij ik de eerder gemiste delen gezien moet hebben), zond RTL de laatste vijf delen uit. Mijn opa lag op dat moment op sterven en de nieuwe 007's waren een welkome afleiding.
 |
De Telegraaf, 8 september 1992
|
The Living Daylights was de eerste Bond na het overlijden van mijn opa (A View to a Kill werd de laatste film die hij zag). Hoewel een film door een aangrijpende gebeurtenis een negatief stempel kan krijgen, is dat bij Daylights niet gebeurd. Licence to Kill die week daarop herinner ik mij als bijzonder spannend en vooral heel lang.
Of ik de tv-première van GoldenEye in september 1999 nog heb gezien, betwijfel ik. Volgens mij was ik toen al niet meer afhankelijk van films op tv. Toen Tomorrow Never Dies voor het eerst werd uitgezonden in mei 2001, had ik de serie net compleet op dvd.
Naar mijn idee was ik altijd al veel langer fan van James Bond, sinds de jaren tachtig. Maar dat kan dus helemaal niet. Dat ik de films gezien zou hebben op een buitenlandse zender (Duitsland zond Bond al langer uit) is uitgesloten. We hadden geen kabel.
 |
| Nieuwsblad van het Noorden, 28 december1984 |
In december 1991 werd ik op 13-jarige leeftijd bij een ernstig verkeersongeluk bijna doodgereden. Dat ik het ongeluk heb overleefd, mag een wonder heten. Maar wat mij nog het meest bevreemdt, is dat ik op dat moment waarschijnlijk nog nooit van James Bond had gehoord. Als Thunderball in januari 1992 mijn eerste Bond-film is geweest, was het licht uitgegaan zonder dat ik ooit kennis had gemaakt met 007 (en hadden jullie nu al 5 minuten naar een blanco pagina zitten staren).
Speciaal voor de geschiedenisboeken, de tv-premières van de James Bond-films in Nederland:
- Dr. No (1962)
5 oktober 1991 (Ned.1, AVRO) - From Russia with Love (1963)
2 november 1991 (Ned.1, AVRO) - Goldfinger (1964)
7 december 1991 (Ned.1, AVRO) - Thunderball (1965)
4 januari 1992 (Ned.1, AVRO) - You Only Live Twice (1967)
1 februari 1992 (Ned.1, AVRO)
- On Her Majesty’s Secret Service (1969)
7 maart 1992 (Ned.1, AVRO) - Diamonds Are Forever (1971)
4 april 1992 (Ned.1, AVRO) - Live and Let Die (1973)
21 mei 1992 (Ned.2, Veronica) - The Man with the Golden Gun (1974)
18 november 1992 (RTL 4) - The Spy Who Loved Me (1977)
2 december 1992 (RTL 4) - Moonraker (1979)
28 augustus 1993 (RTL 4) - For Your Eyes Only (1981)
27 augustus 1994 (RTL 4) - Octopussy (1983)
3 september 1994 (RTL 4) - Never Say Never Again (1983)
14 februari 1990 (Ned.2, Veronica) - A View to a Kill (1985)
10 september 1994 (RTL 4) - The Living Daylights (1987)
17 september 1994 (RTL 4) - Licence to Kill (1989)
24 september 1994 (RTL 4) - GoldenEye (1995)
7 september 1999 (SBS 6) - Tomorrow Never Dies (1997)
1 mei 2001 (V8) - The World Is Not Enough (1999)
25 november 2002 (SBS 6) - Die Another Day (2002)
14 mei 2005 (SBS 6) - Casino Royale (2006)
13 april 2009 (SBS 6) - Quantum of Solace (2008)
29 maart 2010 (SBS 6) - Skyfall (2012)
3 januari 2015 (RTL 4) - Spectre (2015)
9 oktober 2021 (RTL 7)
7 opmerkingen:
Grappig, want ik kwam onlangs nog een oude brief van Veronica tegen. In de zomer van 1987 had ik gevraagd of het wellicht een leuk idee zou zijn om een soort James Bond filmmaand (in de trant van de meimaand filmmaand) uit te zenden. Als antwoord op mijn keurig getypte brief kreeg ik het te horen dat dat een leuk idee van mij was en dat ze dat zouden onthouden.
Mijn tweede vraag of ze de documentaire die ze in 1983 uitzonden (20 jaar Bond films?) zouden wilde herhalen. Helaas, dat stond niet in de planning. Met deze documentaire is namelijk mijn liefde voor Bond-films begonnen, ook al zag ik deze pas 2 jaar op een VHS-tape bij mijn broer.
Op mijn laatste vraag of het wellicht te duur was om Bond films uit te zenden ivm rechten kreeg ik als antwoord dat op de Bondfilms inderdaad rechten zitten, maar dat deze niet kunnen verhinderen of ze wel of niet op tv komen, maar dat er wel voor betaald moet worden.
Een jaar later heb ik toen de hele Bond-serie (tot en met A View to A Kill en later The Living Daylights er los bijgekocht) maar op VHS gekocht. Was toen een hele dure uitgave voor mij.............
Groeten,
R. Roelse
Voortreffelijke research, dank. Maar ik moet je op één punt corrigeren: NSNA is inderdaad de eerste Bond-film die op de NLe tv werd uitgezonden, maar dat was ie een jaar eerder al, op 14 februari 1990 om precies te zijn, op NL2 bij Veronica: http://leiden.courant.nu/issue/LLC/1990-02-14/edition/0/page/17?query=Never%20Say%20Never%20Again&period=1990%20-%201991&sort=relevance
't Was de eerste keer dat ik zelf een Bond-film zag, vandaar. Een hele happening.
Dag Maurice, dank voor je bericht en voor je oplettend oog. Het is vooral van belang dat deze historische gegevens correct in de annalen worden verwerkt, dus deze informatie is van onschatbare waarde!
Ik heb de eerste keer NSNA blijkbaar verwisseld met de tweede keer. Dat houdt dus in dat NSNA al twee keer was uitgezonden voordat Dr. No op ons tv-scherm verscheen. Gelukkig zijn er altijd nog lezers die de boel in de gaten houden, daar ben ik echt heel blij mee. Bij dezen een oproep om dat vaker te doen!
Opmerkelijk trouwens dat zelfs toen al films werden onderbroken door een nieuwsprogramma. En dat op een publieke zender.
Ik heb het direct aangepast. Nogmaals bedankt, en een dozijn Bollinger RD jouw kant op!
Graag gedaan, Bond-fans moeten elkaar helpen hè. Leuk blog heb je, staat nu op mijn favorieten. Succes en wellicht tot later!
Groet,
Maurice
Nogmaals dank Maurice. Ook in tijd van geen Bond-nieuws proberen we het hoofd boven water te houden. Tips/ideeën voor leuke invalshoeken zijn daarom altijd welkom!
Wat mij ook nog bij staat was dat de Connery Bond-films (+OHMSS) bij de AVRO vooraf werden gegaan door het "Grolsch Master Movie"-logo. Een heel relaxed jazzy deuntje van deze sponsor Grolsch en toen ineens "DA DA DUMMMM!" haha.
Ook belangrijk om op te merken. Bij de vertoning van OHMSS heeft de AVRO behoorlijk lopen knippen om op ongeveer 125 min te komen. Zo was de gehele kluis-scene in Gumbold's kantoor weggeknipt. Evenals een korte scene waarbij Campbell's enige stukje tekst (in gesprek met Grunther) eruit was geknipt.
Pas later kwam ik er bij Duitsland 3 (ARD) achter dat hier iets niet klopte :-O. Ik was....woest! Dat de AVRO zo'n mooie film uit elkaar ging knippen. Bah.
Dag Gert, die Grolsch Movie Master, daar staat mij ook nog wel iets van bij, maar dat was bij mijn weten van RTL4?
De verminking van OHMSS is denk ik niet door de AVRO gedaan, maar kan ook zo door de distributeur zijn aangeleverd. Toen OHMSS namelijk heel en heel lang nergens op tv te bekennen was, heb ik deze film, waar ik mij nauwelijks nog iets van kon herinneren, bij de videotheek gehuurd. Op die versie begon de film direct met de M/Q-scène, dus het bordje Universal Exports met in de weerspiegeling Peter Hunt, was weg. En inderdaad was de hele Gumbold-scène eruit gehaald, waardoor we op het station van Lauterbrunnen Campbell pas voor het eerst zien en we geen idee hebben dat het een stille helper is van Bond.
Al met al een rare montage die de film zeker geen goed doet.
Een reactie posten