Films en seriesFilms en series

woensdag 30 juni 2021

Kill James Bond

Terwijl ik door mijn twitterfeed scrolde, las ik dat er in de nieuwe Marvel-film, Black Widow, een verwijzing zit naar Moonraker. Door verschillende filmsites werd dat ‘een slechte Bond-film’ genoemd. Bond-minnend twitter sprong er bovenop en de sites werden neergesabeld door de fans. Daardoor viel mij een andere tweet op...

Door gastauteur Corneel Vanfleteren


Het was een tweet van een podcast die zichzelf Kill James Bond noemt. Zij hadden net een aflevering opgenomen over Moonraker, en vonden de film in één woord ‘shit’. Opnieuw sprongen Bond-fans op die tweet. Oké, Moonraker is geen filmisch hoogstandje, en is objectief gezien niet het beste wat Bond te bieden heeft. Maar echt slecht? Welke Bond-fan vindt een film uit onze geliefde reeks écht slecht?

Pas toen Kill James Bond antwoordde, viel alles op z’n plaats. Want dit was helemaal geen podcast voor en door fans, zoals we die kennen. De titel moest je letterlijk nemen. De bedoeling van de podcast is om duidelijk te maken dat James Bond geen plaats meer heeft in deze wereld.

Volgens de makers is de reeks vrouwonvriendelijk, racistisch en queerfobisch. Het is voor hen onbegrijpelijk dat 007 nog altijd fans heeft, en in de podcast zet men dan ook uiteen wat er problematisch is aan Bond.

Het twitteraccount zelf pronkt met een regenboogvlag in de profielfoto. Dat zette mij aan het denken. Kun je progressief zijn, strijden vóór LGBTQ+-rechten en -vrijheden, en tegelijkertijd jezelf een Bond-fan noemen?

Voor ik verder ga, moet ik bekennen dat ik niet heb geluisterd naar de podcast zelf. En ikzelf maak geen deel uit van de LGBTQ+-groep, dus ik wil ook niet ‘in naam van’ spreken. Maar toch worstelde ik even met de combinatie van Bond en de regenboogvlag.

Want het moet gezegd, de Bond-films blinken niet altijd uit in genegenheid naar vrouwen, mensen met een donkere huidskleur of de LGBTQ+-gemeenschap. Van Bonds ‘Fetch my shoes’ tegen Quarrell in Dr. No, over de worstel- en kusscène met Pussy in Goldfinger, Bond als ‘Aziatische man’ in You Only Live Twice, Draco die vindt dat Tracy door een man gedomineerd moet worden tot Bond die opkijkt van het feit dat een vrouw een dokter kan zijn in Moonraker, het is een serieus lijstje en nog lang niet compleet.

De moderne Bond-films ontsnappen er ook niet aan, en geven aanleiding tot het schrijven van stevige opiniestukken. Is het kies dat Bond eerst opmerkt dat iemand als kind in de prostitutie is geduwd, om er vervolgens mee onder een douche te gaan staan? En ook Spectre was door de Alliance of Women Film Journalists genomineerd in de weinig positieve categorie ‘Most Egregious Age Difference Between the Leading Man and the Love Interest’.

Daniel Craig en Léa Seydoux in Spectre (2015)

Maar om Bond daardoor als filmreeks links te laten liggen, dat gaat me een brug te ver. En om te wensen dat Bond nooit meer ten tonele verschijnt, dat gaat misschien meerdere bruggen te ver.

Ik denk wel dat het belangrijk is om niet te ontkennen dat sommige scènes in Bond-films, met het inzicht van nu, not done zijn. Dat er passages in de boeken van Ian Fleming staan die het niet verdienen om als levensmotto te dienen. En ja, dat het personage James Bond problematisch gedrag vertoont ten opzichte van bepaalde groepen. En we moeten erover waken dat we als fans niet zulk soort gedrag overnemen.

Uit de resultaten van een enquête van The Bond Bulletin in maart bleek dat er fans zijn die na al die jaren nog altijd moeite hebben met een zwarte Felix Leiter en Miss Moneypenny. En je hoeft maar te beginnen over een zwarte James Bond, en er wordt uit sommige hoeken moord en brand geschreeuwd. Tja, als je als progressieve filmfan dat soort reacties leest, en énkel die reacties, dan is een ‘tegenbeweging’ zoals die podcast wel te verwachten.

Tegelijk bewijzen Bond-fans zelf dat het anders kan, van Catching Bullets tot Licence To Queer: ze bestaan wel degelijk, de LGBTQ+-Bond-fans, en ze laten hun stem horen. Ik stel voor dat ik en de andere heteroseksuele mannen voor wie de boeken bestemd waren (volgens Fleming himself dan), mee op de barricaden gaan staan en ook hun stem laten weerklinken: ja, representatie in Bond-films kan en moet beter; en nee, een zwarte 00-agente in No Time to Die is niet het einde van de wereld, het is een correcte afspiegeling van de samenleving.

Afsluiten doe ik met een quote van Phoebe Waller-Bridge, die het treffend verwoordde: ‘I think he’s absolutely relevant now. It has just got to grow. It has just got to evolve, and the important thing is that the film treats the women properly. He doesn’t have to. He needs to be true to this character.’

zondag 27 juni 2021

James Bond and the Spy of the Secret Service

James Bond en Steven Spielberg; het klinkt als een match made in heaven. Spielberg wilde maar al te graag, maar Cubby Broccoli vond het geen goed idee. In eerste instantie had de Amerikaanse regisseur te weinig ervaring toen hij halverwege de jaren 70 bij de oude Bond-baas aanklopte. Daarna werd hij simpelweg te duur. Dus bedacht Spielberg zijn eigen James Bond: Indiana Jones.

Illustratie: Jeff Marshall

As we speak zijn de opnamen van de vijfde Indiana Jones in volle gang. Nou ja, ze zijn aan het filmen. Op dit moment zónder Harrison Ford, die herstelt van een schouderblessure. Kan de beste overkomen. Twee jaar geleden deed Daniel Craig er alles aan zo snel mogelijk weer op de been te komen na een enkelkwetsuur. Ford en Craig schelen maar een kwart eeuw in leeftijd.

Harrison Ford

Dat een bijna tachtigjarige actieheld (Harrison Ford mag op 13 juli 79 kaarsjes uitblazen) niet meer zonder kleerscheuren over ravijnen springt, mag geen verrassing heten. Stel je qua tijdsoverbrugging Sean Connery voor als James Bond in Die Another Day. Veertig jaar, zolang is het inmiddels geleden dat de eerste Indiana Jones verscheen.

Het mag een unicum heten dat Ford de zweep nog eens ter hand wilde nemen. Naar het schijnt heeft het plot van Indy 5 alles te maken met de jacht op een verjongingskuur. De filmmakers konden dus wel een oude kop gebruiken.

Dat het in veertig jaar tijd ‘maar’ vijf films zijn, zal het voor Ford aantrekkelijker hebben gemaakt om die hoed nog eens op te zetten. Connery maakte zijn vijfde Bond-film in zes jaar tijd en deed dat met zichtbare tegenzin.

Persoonlijk vind ik het hartstikke leuk dat we volgend jaar weer naar Indiana Jones toe kunnen. Net zoals volgend jaar ook de nieuwe Jurassic World verschijnt. Lekkere verstand-op-nulfilms zonder de zenuwslopende hartkloppingen die ik bij iedere nieuwe Bond-film ervaar.

Valt een nieuwe Indiana Jones tegen, dan valt -ie tegen. Ik zal daar geen moment van wakker liggen. Ik was die hele Kingdom of the Crystal Skull uit 2008 al lang weer vergeten, tot ik hem een paar weken geleden weer eens opzette. De verhalen over deze film deden niet veel goeds vermoeden. En inderdaad, want een nonsens allemaal.

Nu zit er naar mijn smaak in iedere Indiana Jones iets teveel nonsens. Waar ik toch bij iedere film afhaak, is het bovennatuurlijke aspect. Dat kan volgens mij namelijk nooit een bevredigende apotheose opleveren, en dat doet het ook niet. Daarbuiten valt er meer dan genoeg leuks te zien wat stunts en humor betreft, waardoor deze films fier overeind blijven. Met andere woorden: zolang Indiana Jones zijn James Bond-avontuur beleeft, blijf ik graag kijken.

Een ander kritiekpuntje, nu we toch bezig zijn, zijn de titels. Raiders of the Lost Ark staat als een huis. Totdat deze eerste Indy-film de aftrap van een serie films bleek en sindsdien door het leven gaat als Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark. Wat een onzin! Worden de Amerikanen zó ontzettend dom geacht dat ze zonder Indiana Jones-stempel de bioscoop niet kunnen vinden? 

Met James Bond gebeurt hetzelfde in diverse nasynchronisaties, en zelfs in Nederland werd de film in 1963 aangekondigd als James Bond 007 contra Dr. No, maar de officiële titel van Dr. No is altijd Dr. No gebleven. Oké, iedere nieuwe nog onbetitelde Bond-film krijgt in eerste instantie het volgende nummer uit de Eon-reeks. Bond 26 is de toekomstige opvolger van No Time to Die, maar verliest deze tijdelijke titel op het moment dat er een officiële wordt gepresenteerd.

Eén van de sterkste punten van de James Bond-films vind ik de op zichzelf staande titels. Daar kan geen Indiana Jones aan tippen. Of pak ’m beet Jaws, Star Wars, Halloween, Police Academy, Lethal Weapon, Die Hard, Jurassic Park, The Lord of the Rings, Harry Potter, Pirates of the Caribbean, The Fast and the Furious en zelfs Flodder... Mission: Impossible maakt er helemaal een zootje van door de eerste twee vervolgen 2 en III te noemen om vanaf nummer vier ineens met Mission: Impossible – Ghost Protocol op de proppen te komen. Het zwabbert allemaal zo.

De nieuwe Indian Jones gaat volgens uitgelekte notulen Indiana Jones and the Order of Elysium heten. Een boek met diezelfde titel door Dean P. R. Buswell als onderdeel van The Aetheric Wars Trilogy is sinds vorig jaar te koop. Lucky Dean P. R. Buswell. Met Indiana Jones als pr-machine heb je geen extra initialen nodig.

John Rhys-Davies als Sallah

Wat de titel ook mag zijn: the man in the hat is back. Minder dan Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull, kortweg IJATKOTCS, kan het niet worden, dus kijk ik met vertrouwen uit naar een laatste avontuur met Harrison Ford in de hoofdrol. Jez Butterworth van Skyfall en Spectre is een van de schrijvers, Phoebe Waller-Bridge van No Time to Die heeft een belangrijke rol in de film evenals Mads Mikkelsen uit Casino Royale. En hopelijk keert John Rhys-Davies uit The Living Daylights terug als Sallah. Daarover houdt hij zijn kaken vooralsnog stijf op elkaar.

De bijna 90-jarige componist John Williams is voor de vijfde maal van de partij. Zijn bijdrage aan de filmserie is van onschatbare waarde. Hij heeft Indiana Jones een eigen James Bond Theme gegeven. Steven Spielberg zelf opereert voor de eerste keer als de Cubby Broccoli van de nieuwe Indy-film. Het regiestokje heeft hij overgegeven aan James Mangold. Blijkbaar hoeft Spielberg niet meer zo nodig een James Bond-film te maken.

Steven Spielberg

Had Broccoli Spielberg veertig jaar geleden zijn zin gegeven, hadden we nooit van de avontuurlijke archeoloog gehoord. En dat zou toch jammer zijn. Als je een roze bril opzet, kun je met een beetje goede wil constateren dat we beide filmhelden ‘James en Jones’ te danken hebben aan Cubby Broccoli. En Roger Moore is de uitvinder van het Magnum-ijsje. Vanaf nu kun je nooit meer een hap nemen zonder je wenkbrauw op te trekken...

Deze colum verschijnt ook bij James Bond Nederland.

woensdag 23 juni 2021

No Time to Wait

Het is een bericht dat raakt. Een 57-jarige James Bond-fan die niet lang meer heeft te leven en weet dat hij No Time to Die daarom nooit zal zien. Zijn dochter doet nu een oproep: gun haar doodzieke vader die film. Hij zal niet verklappen hoe het afloopt. 

 

Het is een schrijnend geval. Toch is deze terminaal zieke patiënt niet de enige voor wie een nieuwe Bond-film te laat komt. Hoe langer de filmserie blijft doorlopen, hoe meer generaties James Bond zal overleven. Uiteindelijk is er altijd die ene film die je net niet meer haalt. Althans, dat hoop ik na nog heel veel nieuwere Bond-films.

Het is alleen wel erg wrang voor een liefhebber die de film in april vorig jaar in principe had kunnen zien. En anders wel in november 2020, of in april 2021... Eind september komt gewoon te laat. Zoals eind september te laat komt voor velen. De coronapandemie heeft ongetwijfeld slagvelden aan Bond-liefhebbers gemaakt.

Bovenstaande oproep doet mij denken aan een bericht uit 2002 toen liedjesschrijver Warren Zevon te horen kreeg dat hij uitgezaaide kanker had. In de media maakte Zevon kenbaar dat hij zich bij het droevige nieuws had neergelegd. Hij voegde daar droogjes aan toe dat hij nog wel hoopte de nieuwste James Bond-film te kunnen zien. Dat gebeurde. Zevon overleed in september 2003, tien maanden na de première van Die Another Day. Dat nu net díe film zijn laatste mocht zijn, is dan wel weer pech...

Het doet mij ook denken aan Bond-fan Matthijs Ruppert, de beheerde van de James Bond Fansite. Matthijs heeft Skyfall (2012) nog net kunnen zien, maar overleed kort daarna toen hij op weg was naar de bioscoop om de film nogmaals te bekijken.

Pedro Armendáriz

En zo zijn er velen die een Bond-film net wel of niet gehaald hebben. Beroemd voorbeeld is natuurlijk Pedro Armendáriz, de Mexicaanse acteur die zijn eigen optreden in From Russia with Love (1963) nooit heeft kunnen beoordelen. Hij overleed nog voordat de filmperiode was afgerond.

Derek Meddings idem dito. De miniatuurman van vele Bond-films was al ernstig ziek tijdens de opnamen van GoldenEye (1995). Hij werkte desondanks mee aan de film, maar overleed voordat de film in première kon gaan. In de eindtitels wordt GoldenEye aan hem opgedragen.

Iets wat met terugwerkende kracht ook met The World Is Not Enough (1999) had gemoeten. Q-acteur Desmond Lewelyn bezweek slechts enkele weken na de première van zijn laatste Bond-film door een aanrijding. De film draaide op dat moment nog volop in de bioscopen. De dvd die in het voorjaar van 2000 uitkwam, bevatte een speciaal eerbetoon aan de 17-voudig Bond-veteraan, maar een korte aanpassing van de eindtitels had niet misstaan.

Desmond Llewelyn met Pierce Brosnan (1999)

Ilse Steppat
Zo was er ook nog Ilse Steppat, de Duitse actrice die slechts vier dagen na de première van On Her Majesty’s Secret Service (1969) overleed. En niet te vergeten filmjournalist Simon van Collem die bezweek na de Nederlandse première van Licence to Kill (1989). Zijn laatste opgenomen interview was dat met Timothy Dalton.

De vraag met de zieke fan van nu is of het nieuws Barbara Broccoli persoonlijk bereikt en of zij hier gehoor aan gaat geven. Dat is vast geen kwestie van mededogen, meer een berekening van: oké, als ik de film voor één zieke ga afdraaien, hoeveel zullen er nog volgen?

Het is iedere fan voor wie No Time to Die te laat komt meer dan van harte gegund de film alvast te zien, en ik hoop oprecht dat het gaat lukken. In dit licht bezien wacht ik met plezier tot september.

zondag 6 juni 2021

Cinematic Universe

Eens in de twee, drie jaar een nieuwe James Bond-film. Dat is de bescheiden wens van deze Bond-fan. Lotgenoten zullen zich hier ongetwijfeld in herkennen. Films waarin bijfiguren een hoofdrol krijgen — prima allemaal, maar dat maakt geen deel uit van het eenvoudig verlangen.


Stel dat het inderdaad komt tot een James Bond Cinematic Universe, iets waar Giant Freakin Robot meer over schijnt te weten, dan nog hoeft dat een reguliere James Bond-film niet in de weg te staan. Of zo’n uitbreiding wenselijk is, waardevol of smaakvol, dat is een andere kwestie. Zolang de avonturen van pak ’m beet Felix Leiter niet de overhand krijgen, hoeft dat geen gevaar op te leveren voor die van James Bond.

De vraag naar een James Bond Universe komt met de nieuwe eigenaar van MGM: Amazon. Het is niet vreemd te bedenken dat Amazon méér wil met de geheim agent dan eens in de zoveel tijd een film. Bij Eon Productions zal het zo’n vaart niet lopen. Het productiehuis van de Broccoli’s levert al zestig jaar films volgens eenzelfde stramien en trekt daarmee al zestig jaar volle zalen. Als Eon had willen uitbreiden met James Bond, had Barbara Broccoli dat inmiddels al lang gedaan.

Halle Berry als Jinx

Er was natuurlijk ooit dat plan met de film rond Jinx, het personage van Halle Berry uit Die Another Day (2002). Het script lag klaar, maar de volgende stap is nooit genomen. Het risico is gewoon te groot om tientallen miljoenen te steken in een project dat geen zekerheid van slagen biedt.

Daarbij: hoe nodig is het om te weten dat Jinx opgroeide in een weeshuis en onder de vleugels van NSA-baas Damian Falco uitgroeide tot superagent? Dat interesseert toch niemand ene biet.

Áls er al interessante figuranten op de set van een Bond-film rondlopen, zijn dat Bonds tegenstanders. Neem een schurk als Scaramanga. Ik sta niet onwelwillend tegenover een filmverhaal waarin zijn opkomst als man with the golden gun centraal staat. Return to Scaramanga’s Island, zoals John Barry zijn tiende track op het soundtrackalbum noemde. Daar krijg ik gelijk al zin in, in dat eiland.

Christopher Lee als The Man with the Golden Gun

De nieuwe acteurs in de rollen, dat zal wel even wennen zijn. Maar als diezelfde vibe als in 1974 teruggevonden kan worden, dan lijkt me dit serieus een interessante optie om te onderzoeken. Natuurlijk mogen klassieke slechteriken als Dr. No, Goldfinger en Blofeld ook niet ontkomen aan een eigen film. Red Grant heeft van Ian Fleming al een bijzonder interessante geschiedenis meegekregen. En hoe komt Jaws aan dat stalen gebit?

Nadeel van bovenstaand voorzetje is dat er een bijna onbedwingbare drang ontstaat al die figuren in één grote explosiefilm te mixen of iets als Jaws Vs. Hinx. Doe maar niet. En voor wie kotst op origin-films: je hoeft niet te kijken. James Bond junior heeft mij ook nooit in de weg gestaan.

Maar first and foremost een nieuwe Bond-film om de zoveel jaar. En een beetje vooruit plannen alstublieft dankuwel. Wat er daaromheen gebeurt, maakt mij eerlijk gezegd niet eens zo heel veel uit. Dat themepark waar dit alles naar zal leiden, lekker met 100 kilometer per uur door de vulkaan van Blofeld sjeezen — waarom ook niet...

Concept art: Ralph McQuarrie

© Bond Blog 2009 — 2024
Alle fotorechten voorbehouden aan Danjaq LLC. / Eon Productions, United Artists Co., MGM Studios, Columbia Pictures, 20th Century Fox Home Entertainment, Sony Pictures Inc., Universal Pictures