Aha-erlebnis

Er was een tijd dat ik niet alle Bond-films even goed op mijn netvlies had staan. Uit de naslagwerken van Steven J. Rubin en Raymond Benson, en het stukgelezen cd-boekje van de 30th Anniversary Collection, wist ik van hun bestaan, en ik moet ze een keer op tv voorbij hebben zien komen, maar waar From Russia with Love over ging? Al sloeg je me dood. On Her Majesty’s Secret Service? Nog zo’n gat. Datzelfde gevoel heb ik nu met No Time to Die.

No Time to Die is de Bond-film die ik vaag gezien moet hebben, maar waarvan ik mij enkel flarden kan herinneren. Misschien vond ik er, net als bij bovengenoemde films, niet veel aan. Een goed teken, want Russia en Majesty’s voeren nu al lange tijd mijn Bond-lijstjes aan.

Van From Russia with Love was niet veel meer blijven hangen dan het beeld van Red Grant die Bond gadeslaat vanuit de trein. Ik vond het vooral heel donker allemaal en veel gebeurde er niet. Ik heb de film pas echt weten te waarderen toen ik hem voor mijn verjaardag op video-cd kreeg, dat moet in 1996 zijn geweest. Mijn vader had ruim voor die tijd al laten zien waar in zijn sokkenlade het cd’tje lag verstopt, dan kon ik er alvast van genieten, als ik het maar niet aan mijn moeder zou vertellen.

En genoten heb ik toen ik de film in onbewaakte ogenblikken herbeleefde. Met name die overdonderende instrumentale titeltrack van John Barry die overgaat in de James Bond Theme maakte grote indruk. Uit de boeken van Rubin en Benson had ik wel begrepen dat From Russia with Love een moordfilm moest zijn, maar dat deze tweede Bond tot een van de beste uit reeks behoort, was mij eerder op tv compleet ontgaan. Gespeeld verrast nam ik het cadeautje later alsnog in ontvangst — hoe toevallig, een van mijn lievelings Bond-films!

On Her Majesty’s Secret Service is een ander verhaal, die werd tot mijn grote ontsteltenis namelijk helemaal niet uitgegeven op video-cd. Zat ik daar met een incomplete collectie en de noodzaak deze film eens goed te zien, want ook dit avontuur in de Alpen heette volgens Rubin en Benson een topproductie te zijn. Er was mij die eerste keer niets van bijgebleven.

Bij gebrek aan een tv-vertoning zat er niets anders op dan OHMSS maar eens te huren. Bij de lokale Blockbuster-videotheek hadden ze een exemplaar verpakt in zo’n dikke witte videohoes uit de tijd dat Warner Bros. de Bond-films voor thuisgebruik mocht verzorgen. Op de voorkant een afdruk van het olijke duo van de knoflookaffaire. Aan de foto te zien zat er bij Rigg nog een sjasliek dwars.

Don’t judge a book by its cover. Deze eerste keer dat ik On Her Majesty’s Secret Service als Bond-fan had bekeken, ging het avontuur erin als koek. Wat een fantastische productie! Journey to Blofeld’s Hideaway. Die beelden, die muziek, Irma Bunt: ‘Not ground. Ice.’ En dan Piz Gloria. Wat een feest!

Niet veel later verscheen de film na lange tijd weer eens op tv. De videorecorder snorde verlekkerd mee, en wat schetste mij verbazing? De Warner-kopie bleek een geamputeerde versie te zijn. De film die ik eerder had gezien, begon na de gunbarrel direct met M en Q en het radioactieve pluisje. Verder ontbrak de gehele Gumbold-scène in Bern, waardoor Bonds metgezel Shaun Campbell pas voor het eerst op het station van Lauterbrunnen opduikt, verscholen achter een krant, waardoor je je onbedoeld gaat afvragen: wie is die vent?

On Her Majesty’s Secret Service bleek na die tv-vertoning nóg een trede beter te zijn dan ik mij had voorgenomen. Ik heb die cassette letterlijk grijsgedraaid en pas met de komst van de Special Edition-dvd’s vervangen, dit jaar precies 20 jaar geleden.

Daar zat trouwens nog een staartje aan. In het jaar 2000 verscheen iedere maand een Bond-film op dvd. Te beginnen met de nieuwste van dat moment, The World Is Not Enough, en zo verder iedere maand eentje vanaf Dr. No. Mooi vormgegeven, prachtig bewegend dvd-menu, boordevol extra’s, een vol boekje met informatie: aan deze serie was met liefde gewerkt. En als je de hele serie compleet had, kreeg je het fraaie 007-logo op de zijkant te zien. Een must voor de Bond-liefhebber. Daarna kwam de collectie in zijn geheel verkrijgbaar in de koekblikvariant.

Vanaf oktober 2000 werd de voortgang van de Special Editions opgestuwd met twee dvd’s per maand. Ik kon toen dus kiezen tussen You Only Live Twice en opvolger OHMSS. Ik koos uiteraard voor die laatste, in de wetenschap dat Twice een week later wel zou volgen. Bij thuiskomst bleek echter dat Nederland wél de goede hoesjes, maar niet de bijbehorende schijfjes van On Her Majesty’s Secret Service had ontvangen. Ik werd geconfronteerd met wederom een nieuwe film: Im Geheimdienst Ihrer Majestät! Ik kwam er hierdoor wel achter dat Ilse Steppat, die op onnavolgbare wijze de rol van Blofelds rechterhand Irma Bunt speelde, nog net op tijd haar eigen rol in het Duits had kunnen nasynchroniseren. Steppat overleed namelijk drie dagen na de wereldpremière van de film in december 1969. Uiteindelijk heb ik Im Geheimdienst Ihrer Majestät alsnog omgeruild voor Man lebt nur zweimal.

Door de Special Editions was ik weer helemaal op de hoogte van alle Bond-films, konden de van tv overgenomen avonturen eindelijk worden gewist, en hadden ook de video-cd’s hun dienst bewezen. De Special Editions maakten zes jaar later plaats voor de koffer van de Ultimate Editions, die zes jaar later op hun beurt weer werden vervangen door een nog ultiemere versie: de blu-ray’s ter viering van Bonds 50-jarig filmjubileum. Later aangevuld met de losse schijfjes van Skyfall en Spectre, beide uitgegeven in een fraaie steelbook.

No Time to Die voegt zich daar als het even meezit medio maart 2021 aan toe, precies twintig jaar nadat ik de Bond-collectie met de Special Editions van GoldenEye en Tomorrow Never Dies voor de eerste maal compleet maakte. Zodat de Bond-film waarvan ik mij enkel flarden kan herinneren, net als al die andere films, eindelijk tot een aha-erlebnis gaat behoren.

Deze column verscheen ook bij James Bond Nederland.

007 at the BBC

Voor wie het nooit eerder heeft gezien: het BBC-archief met uniek beeldmateriaal over het maken van de Bond-films. Van Sean Connery tot en met Daniel Craig.

Met dank aan Hans Roepers voor de tip!

Imiteer een James Bond-scène

En maak kans op (mooie) prijzen

De officiële 007-website roept Bond-fans wereldwijd op om een scène uit de James Bond-films na te bootsen. Pak je telefoon en maak een foto of filmpje waarin je jouw favoriete scène laat zien. Of maak een zelfbedacht mini-Bond-filmpje, mag ook. Het idee is dat je spullen uit je eigen omgeving gebruikt, in het kader van de thuisquarantaine. Toegegeven, daar hadden ze twee maanden eerder mee moeten komen.

Als je dat gedaan hebt, dan deel je de foto of het filmpje op Instagram of Twitter. Vermeld daarbij #007AtHome en een tag naar @007. Je maakt dan kans op een peperdure 007-zwembroek van Orlebar Brown, zo'n oerlelijke Royal Doulton bulldog, een bestuurbare auto (een schaalmodel, neem ik aan) en andere exclusieve cadeaus uit de 007 Store.

De wedstrijd eindigt op 21 juni. Bekijk hier voor de voorwaarden.

A return of old friends...

(Nieuwe) foto’s ‘No Time to Die’

James Bond (Daniel Craig) met Felix Leiter (Jeffrey Wright)

Hoewel de eerste ontmoeting tussen Bond en Felix in Dr. No (1962) plaatsvond, maken de heren in de reboot Casino Royale (2006) opnieuw voor het eerst kennis met elkaar. Felix helpt Bond met het financieren van zijn laatste grote slag tegen Le Chiffre.

In opvolger Quantum of Solace (2008) keert de CIA-agent opnieuw terug, nu met zijn corrupte leidinggevende Gregg Beam. Aan het eind van de film meldt M dat Felix Beams functie als section chief van Zuid-Amerika heeft overgenomen.

In No Time to Die vraagt Felix of Bond hem wil helpen in de zoektocht naar een ontvoerde wetenschapper. Jeffrey Wright is hiermee de enige acteur die Felix Leiter drie keer heeft vertolkt.

Naomie Harris als Miss Moneypenny, Rory Kinnear als Tanner en Ben Whishaw als Q

In Skyfall (2012) doen Miss Moneypenny en Q na twee films afwezigheid hun intrede in de Bond-films van Daniel Craig; twee vertrouwde personages die als sinds de films met Sean Connery meedoen. Tanner, de rechterhand van M, die verspreid over de filmreeks enkele malen eerder opdook, maakt zijn herintrede in Quantum of Solace (2008).

Léa Seydoux als Madeleine Swann

Voor het eerst in de geschiedenis van de Bond-films keert de Bond-girl uit de vorige film terug. Léa Seydoux als Madeleine Swann is de dochter van Mr. White, een crimineel die optreedt in Casino Royale (2006), Quantum of Solace (2008) en voor het laatst in Spectre (2015). Madeleine heeft een geheim waar we in No Time to Die achterkomen. Gezien de trailer verloopt de relatie tussen haar en Bond stormachtig.

De Aston Martin V8

Niet alleen de Aston Martin DB5 keert voor de zoveelste keer terug, de filmmakers hebben ook een inspirerende keuze gemaakt door een andere oude Aston Martin te herintroduceren: de V8 uit The Living Daylights (1987). Daar was de bolide uitgerust met onder meer ski's en een raketmotor. In No Time to Die zal de wagen in ieder geval opduiken in Londen en op de Atlantic Road in Noorwegen. Het is voor het eerst sinds 33 jaar dat de V8 in een Bond-film te zien is.

Online masterclass Mark Tildesley

Bekijk hier een masterclass van Mark Tildesley, de production designer van No Time to Die. Het gedeelte over James Bond begint rond 35:50.



Tildesley vertelt onder meer over de plannen die hij met Danny Boyle maakte voor het bouwen van een 100 meter hoge raket en een Russisch strafkamp in de bergen van Canada. Verder haalt hij enkele Bond-films door elkaar, wat iedereen natuurlijk kan gebeuren.

De enige set die hij heeft hergebruikt, is het kantoor van M, dat sinds Skyfall (2012) weer zijn vertrouwde look heeft en waarin iedere production designer vóór hem weer zijn eigen details aanbracht. Zo heeft Tildesley een andere met leder beklede deur vervaardigd en M een peperduur schilderij cadeau gedaan.

Omdat No Time to Die de 25e film uit de reeks is, heeft de production designer als eerbetoon het beste geleend uit de vorige Bond-films. Wat dat betreft moet de nieuwste film een feest der herkenning worden.

Vandaag kondigde Universal Pictures Nederland aan dat No Time to Die in Nederland, net als in Engeland, uitkomt op 12 november. Morgen precies over een halfjaar.

Once Upon a Time at MI6

Voor Pierce Brosnan duurt GoldenEye precies een uur te lang. Eind dit jaar 25 jaar geleden zag de ex-James Bond zijn debuut als 007 voor het eerst... en voor het laatst. En nu, in tijden van corona, praat Bond nummer vijf ons dik twee uur door de film heen. Een prestatie van wereldformaat.

Het is of ik naar mijn eigen vader zit te kijken. Ze zijn van hetzelfde bouwjaar 1953, hebben beiden weinig met moderne techniek en hebben derhalve moeite met het aanzetten van een dvd’tje. Ook moest ik aan mijn opa denken, die op deze leeftijd van 66 jaar zijn laatste adem uitblies. Ik vermoed dat Brosnan tijdens de twee uur durende martelgang hetzelfde had willen doen.

Nu we toch allemaal aan huis gekluisterd zitten, leek het mannenblad Esquire een leuk idee een acteur voor de webcam te zetten, hem naar zijn eigen film te laten kijken en hem live commentaar te laten geven. Dat had inderdaad een goed idee geweest als die acteur Roger Moore had geheten, maar die was de 66 net gepasseerd toen GoldenEye in 1995 werd opgenomen, en niet onbelangrijk: deze maand al drie jaar dood.

Bezoek van Roger Moore aan de set van GoldenEye (1995)

Dus bij de eeuwige afwezigheid van Sir Roger móest Brosnan het klusje wel klaren. En Pierce is inmiddels een lieve opa, net als mijn vader en mijn eigen opa trouwens, de kokoscocktails kwamen na weken quarantaine zijn oren uit en iedere boom in het oerwoud achter zijn huis had hij inmiddels een typisch Ierse naam gegeven — hij kon Esquire op geen enkele manier een fatsoenlijk ‘nee’ verkopen. En toen hadden ze hem bij de kladden.

Aangezien GoldenEye in Brosnans filmcollectie ontbrak, was een redacteur van het mannenblad zo vriendelijk een schijfje voor hem te branden. Zo gezegd zo gedaan. Datum en tijd afgesproken, een rustig plekje in ‘The Brosnan Pavillion’ opgezocht (ramen dicht tegen de kippenoverlast, snikheet), een dvd-speler opgesnord en een glas water binnen handbereik: het feest kon beginnen.

Zijn jongste kinderen hadden pa voor het toestel geparkeerd en de laptop aangesloten, senior zelf had geen idee waar hij mee bezig was. De klok gaf de afgesproken tijd aan: ‘Kijk gewoon in dat oogje en doe je ding’, hadden de Brosnan-kids tegen hun vader gezegd, ‘wij gaan zwemmen.’ Daar zat ie dan, met zijn goede gedrag. Híj wilde zo graag James Bond zijn, hij wilde roem en glorie, als hij destijds had geweten dat dít het eindpunt zou zijn, had hij gesmeekt voor nóg een serie Remmington Steele.

De Brosnans: Pierce met zijn zonen Sean, Dylan en Paris

Goed, wat is twee uurtjes op een mensenleven, wie a zegt... Waar verdomme is de playknop? Oh boy... De leeuw heeft nog niet gebruld, of de eerste zweetdruppels kruipen zijn bilnaad binnen. Kan hij nog terug? En hartinfarct faken? Zo’n goed acteur is hij ook weer niet. En als het even tegenzit, moet ie straks twee uur zijn adem inhouden. Als hij nu maar had geweten hoe hij die speler moet stoppen, nu is er geen houden meer aan. United Artists, Charlie Chaplin, de gunbarrel; hij zit er tot over zijn oren in.

Putney, de ABC Cinema, daar waar hij Goldfinger in 1964 als elfjarige had gezien, zijn eerste film in Technicolor. Oddjob, met z’n hoed (die stond ’m trouwens goed), de DB7 — hij had er zelf nog eentje gehad van Corgi, zo’n DB7. Zijn jongenshart smolt, niet wetende dat hij dertig jaar later in dezelfde DB7 van zijn grote voorbeeld Sean Connery zou stappen. Goldfinger GoldenEye, Goldfinger GoldenEye... Verdomd, wat bekt dat eigenlijk lekker: Goldfinger GoldenEye!

Nu maar hopen dat dat oogje in de laptop alles opneemt, dat er überhaupt iemand kijkt. Of hebben ze een prank met hem uitgehaald? Waren ze die ouwe gewoon even zat en zijn ze nu twee uur aan het comazuipen op de veranda? Bestaat dat hele Esquire wel? Stel dat hij inderdaad ten aanzien van dat handjevol die hard Bond-kneuzen uit zijn nek staat te lullen, hij bungelt sinds Die Another Die toch al onderdaan de polls... Gewoon net doen alsof hij inderdaad gelooft dat dat kleine oogje hem de wereld overstuurt. Hij is immers James Bond en bij James Bond kan alles.

‘Pling!’ Negeren. ‘Pling!’ Nog meer techniek om hem heen waar hij de ballen verstand van heeft. ‘Pling!’ Wat denken ze, dat hij Q is? Niet eens zo’n gek idee, de rol van Q. Nee hoor, grapje. De rol van schurk dan? Als ze hem vragen, waarom niet?

Goldfinger GoldenEye... Een klassieker, GoldenEye, voor hem althans. Zijn eerste. Goldfinger ook, in Technicolor. Hij had het baantje in 1986 al aangeboden gekregen, zelfs een fotoshoot met wijlen Cubby Broccoli gemaakt tijdens het ondertekenen van een nepcontract. Het echte moest op dat moment nog acht jaar wachten. Achteraf gezien beter zo. De man op scherm heeft meer ‘character on the face’. En wat een bos donker haar! Al heeft ie daar zo te zien een bad hairday. Maar het zit er nog steeds, dat haar, grijs maar aanwezig, inmiddels ook op zijn rug.

Promo still voor GoldenEye

Een diepe zucht. Werkt de techniek anno 2020 nog een beetje mee? Want geen haar op dat volle hoofd piekert erover om dit nóg een keer te doen. Een Bond-film maken was zwaar, maar dit slaat alles... Een onbestemd deuntje neuriën, de vragen nog maar eens doornemen — zit niet veel soeps bij. Geen idee waar deze scène over gaat, het is ook zo moeilijk te volgen zonder geluid... Hield die telefoon nu maar eens op met plingen!

Quentin Tarantino

Twee uur lang naar zichzelf kijken heeft hem nooit een plezier gedaan. Het had namelijk altijd beter gemoeten. Tot op heden heeft hij nooit een Bond teruggekeken samen met zijn kinderen. Wanneer het werk gedaan was: vooruit kijken en doorgaan. Al was er die ene kans dat Quentin Tarantino een Bond-film met hem wilde maken. Een ontmoeting tussen de acteur en de regisseur werd geregeld, goedzak Brosnan zat ruim voor de afgesproken tijd klaar in de hotellobby — geen Quentin te bekennen. Het werd later en later, één drankje, nog eentje, als Tarantino dan eindelijk aan komt sukkelen. Iets sterkers gaat er wel in. Laveloos bespreken de filmmeneren Tarantino’s Bond-film Casino Royale met Brosnan in de hoofdrol. Leuk idee toch? Aan de goedzak de taak dat aan de hoge bazen voor te leggen. Brosnan? Tarantino? Wat een combinatie! Barbara en Michael hebben er smakelijk om moeten lachen. Of hij bij het verlaten van het pand gelijk zijn Omega wilde inleveren. De speciaal gefabriceerde Vanquish mocht hij houden. ‘Met ingebouwde self destructor’, giechelde Michael zachtjes achter zijn hand vandaan terwijl zijn zus de titel Casino Royale bedachtzaam op een geeltje noteerde.

GoldenEye stiefelt geluidloos verder. Hoe lang moet hij nog? Kolere, de film is pas op de helft en hij is door zijn anekdotes heen! Dan maar een noodgreep, zijn paradepaardje: Tomorrow Never Dies en The World Is Not Enough door elkaar halen. Expres bij iedere scène de verkeerde film noemen, zal ze leren die Bond-nerds.

Daar brengt de oud-Bond het er goed van af, hij heeft werkelijk geen idee welke Bonds hij na GoldenEye heeft gemaakt, het is allemaal een pot nat. Daarmee heeft hij exact zeven minuten gewonnen. Kon hij zichzelf maar in de fast forward plaatsen als een Roger Moore in de centrifuge.

Blinde paniek! Dan, compleet uit het niets: ‘Shirley Bassey...’ En hij knijpt zijn oogjes nog eens extra toe. Dat is de conclusie die Pierce Brosnan trekt na het terugzien van zijn Bond-debuut een kwart eeuw geleden: Shirley Bassey.

Met Dame Shirley Bassey

Twintig minuten nog, het zit er bijna op: ‘Fight sequence, bingo, save the day, end of movie and that’ll be it...’

Tomorrow’s World Dies Never Enough wordt nog even van stal gehaald en daarmee weet Pierce Brosnan de eindstreep ternauwernood te bereiken.

Het moeten de meest vervreemde twee uren uit zijn leven zijn geweest, starend naar een dood scherm commentaar leverend bij een film zonder geluid. Maar wat een lieve man! En het is een unicum als je hierbij live aanwezig bent geweest, want dit gaat nooit van z’n lang-zal-ze-leven meer gebeuren.

Pierce Brosnan, de enige Bond na Sean Connery waar ik nooit aan heb hoeven wennen. De eerste Bond die ik zag in de bioscoop. En de eerste Bond die ik bewust vervangen heb zien worden. Pierce mag gerust zijn over zijn Bond-legacy, die was met GoldenEye gelijk verzekerd.

De gemiste appjes van Quentin Tarantino tijdens de live-stream heeft de viervoudig Bond-acteur breed grijnzend teruggelezen. In de wetenschap dat Timothy Dalton in plaats van hem de hoofdrol zal gaan spelen in Tarantino’s Once Upon a Time at MI6, weet Brosnan dat zijn carrière over acht jaar een enorme vlucht zal nemen.

Deze column verscheen eerder bij James Bond Nederland.

Release ‘No Time to Die’ in november onzeker

Ook de november-release van No Time to Die is niet zeker, meldt Baz Bamigboye vandaag in Daily Mail. Het zou kunnen dat de 25e James Bond-film alsnog pas in 2021 uitkomt. Het probleem is dat andere blockbusters de bioscoop dan al innemen: The Eternals (februari 2021), Ghostbusters: Afterlife (maart 2021) en F9 (april 2021). Of er begin volgend jaar een geschikte plaats is voor een grote bioscooprelease als Bond 25 valt dus te bezien.

Dat we in november met z'n alleen weer onbezorgd naar de bioscoop kunnen, of überhaupt durven, is op dit moment allerminst zeker. Voor de makers van de Bond-films is november een vertrouwde maand, aangezien al hun films sinds 25 jaar hun premières in het najaar beleefden: sinds jaar en dag succes verzekerd. Maar wie verzekert dat de zalen dan weer open zijn?

Voor de geldschieters van James Bond is het duimendraaien tot november en hopen dat alles toch nog enigszins goedkomt vóór die tijd. Of de knoop moet snel worden doorgehakt om inderdaad nog één keer te verkassen ergens tussen de releases van een van die andere publiekstrekkers begin 2021.

No Time to Die is een film die het moet hebben van een bioscooprelease, meldt een onbekende bron in Daily Mail. VOD (video on demand), zoals recentelijk is gedaan met Trolls World Tour, is voor James Bond geen optie.

Deze tweede Trolls-film doet het overigens uitstekend in de huiskamer en heeft distributeur Universal Pictures geen windeieren gelegd. In tegenstelling tot een bioscooprelease, waarvan slechts de helft van een bioscoopkaartje (zeg 10 dollar) teruggaat naar de studio, wordt met VOD driekwart winst binnengehaald (op 20 dollar).

AMC, de grootste bioscoopketen in de VS, heeft hierop inmiddels fel gereageerd en alle films van Universal geboycot, want dit is niet volgens afspraak. Normaal gesproken krijgt een film 90 dagen de tijd om de bioscoopkassa's te laten rinkelen, alvorens de studio de film mag uitbrengen op welk ander platform dan ook. Maar dit zijn geen normale tijden. Het water staat een filmstudio net zo aan de lippen als een bioscoop.

No Time to Die wordt ook gedistribueerd door Universal, maar net niet in de VS, daar doet Annapurna Pictures dit samen met MGM onder de vlag van United Artists Releasing. Hoe de boycot daarom uitpakt voor James Bond is nog ongewis, maar het schijnt dat inmiddels ook Europese bioscopen en theaters in het Midden-Oosten Universal links laten liggen (voor zover dat zin heeft als de bioscopen gesloten zijn).

Mocht het inderdaad zover komen dat er voor Bond geen plaats is in de bios, dan is VOD altijd nog een optie. No Time to Die ligt klaar voor gebruik in de kluis van Eon Productions en gaat er vooralsnog enkel uit voor de release in november. Al denk ik dat een experiment ook kans van slagen heeft: breng de film nu uit on demand en als de tijd rijp is alsnog in de bioscoop, dan maakt het niet uit of dat in 2020 of 2021 is of tijdens het zestigjarig jubileum in 2022...