Televisieheld

Het is fijn dat MGM eindelijk wordt overgenomen door een sterke speler. Zolang ik mij kan heugen is er namelijk altijd wel wat met de filmstudio. Een nieuwe brutale eigenaar, eentje met lef, zoals Jeff Bezos die Barbara Broccoli even flink onder haar armen kietelt. Losweken die stroeve hap. En filmen. Filmen alsof het leven ervan afhangt.

De levensvatbaarheid van James Bond bestaat bij de gratie van een nieuwe film. Het is prachtig om terug te kunnen kijken op die rijke geschiedenis van 25 films, maar zonder nieuw bioscoopavontuur is zelfs de onoverwinnelijke 007 ten dode opgeschreven.

Toen zestig jaar geleden de voorbereidingen op Dr. No in volle gang waren, kon niemand in zijn stoutste dromen vermoeden dat de gunbarrel na zes decennia nog steeds over het bioscoopscherm zou rollen. Zelfs het tweekoppig brein achter de films, Cubby Broccoli en Harry Saltzman, had zo’n lange termijn niet voorzien. Met heel veel mazzel zouden ze er in tien jaar tijd zoveel mogelijk Bond-films uitpersen. Als de geheim agent daarna als tv-held zou doodbloeden, hadden zij een meer dan bevredigend kunstje geflikt. Niemand die ze dat kwalijk kon nemen.

Albert R. Broccoli, Sean Connery, Ian Fleming en Harry Saltzman

Maar zo verging het de man met zijn licence to kill niet. Bond bleef. Hij was er gewoon. Nog immer behaalde hij succes na succes. Generaties aan Britse cinemakunstenaars en filmtechnici waren afhankelijk van de vastberadenheid van de producent; bioscoopexploitanten smachtten om het jaar naar een nieuwe bioscooprelease. Leveren was het motto.

Het is een utopie om te denken dat zoiets opnieuw mogelijk is. De oude Broccoli is dit jaar 25 jaar dood, zijn erfgenamen zijn managers die de winkel plichtsgetrouw bewaken. Veel plezier lijken ze er niet aan te beleven.

Meer dan eens heb ik mij hardop afgevraagd hoe het in hemelsnaam mogelijk was om in de jaren 60 van de vorige eeuw klassieker na klassieker af te leveren. Natuurlijk, James Bond deed alles voor het eerst, er was bronmateriaal te over, filmlocaties waren onontgonnen terrein en voor een nieuwe puntenslijper was geen licentie in viervoud nodig. Daartegenover staat dat de informatieoverdracht met de snelheid van het licht is toegenomen, iedereen is met iedereen in real time in gesprek. Een clipje van een potentiële locatie is met één klik verstuurd, een scriptwijziging aan de andere kant van de planeet gebeurt in hetzelfde werkdocument, de digitale montage is niet afhankelijk van een allesverminkende knip.

En nu heeft Jeff Bezos dus zijn tanden gezet in MGM. De filmstudio móest wel. De som die daarmee gemoeid gaat: 8,45 miljard dollar. Dat klinkt niet alleen veel, dat is het ook. Veel te veel voor een bedrijf dat volgens kenners niet meer dan 5 tot 6 miljard waard is.

Amazon-baas Jeff Bezos

Met de koop verhuist een complete videotheek van zo’n vierduizend filmtitels van eigenaar, met naast de gehele James Bond-serie de films van Rocky, The Pink Panther, The Hobbit en tal van andere klassieke titels van A Fish Called Wanda tot Silence of the Lambs. Moet toch een machtig gevoel zijn als je daarover de rechten bezit.

Leuk voor Bezos om al die ouwe meuk op zijn streamingdienst Amazon Prime te plempen, kers op de taart is natuurlijk James Bond. Deze filmreeks is ten opzichte van vele andere nog niet dood. En daar zit ’m het grootste belang, voor zowel Barbara als Bezos. MGM is namelijk niet alleen de studio die de Bond-films bekostigt en in vroegere tijden (na de overname van United Artists begin jaren 80) wereldwijd distribueerde, MGM is ook voor de helft mede-eigenaar van 007.

Bezos heeft daarmee automatisch zeggenschap over de geheim agent gekregen. Dat betekent dat de nieuwste gadgets van Q in het vervolg worden verstuurd via de pakketdiensten van Amazon, Moneypenny mag alleen nog boodschappen doen bij Whole Foods Market en Bond vliegt de wereld over in de kofferruimte van Amazon Air.

Ben Whishaw als Q

Geld heeft Bezos genoeg om in de filmproductie van Bond 26 te stoppen — belangrijker is wat het hem uiteindelijk gaat opleveren. En dát Bond wat gaat opleveren, dat staat bij voorbaat vast. Bond verzaakt nooit te cashen.

Hoewel MGM zich artistiek gezien zo min mogelijk met James Bond bemoeide, kan het best dat een nieuwe eigenaar de volgende filmproductie meer naar zich toetrekt. Omdat hij dat gewoon leuk vindt, of omdat hij ook wat anders te verkopen heeft.

Barbara Broccoli

Nu is James Bond nooit vies geweest van een mopje sluikreclame. Dat de Aston Martin wordt volgeplakt met Amazon-stickers zal Barbara een worst wezen. Waar zij alleen niet op zit te wachten, is een bemoeial die ook zo nodig zijn ideetjes kwijt wil omdat hij óók een keer een Bond-film heeft gezien.

En wat te denken van zijn streamingsdrang? Die wil natuurlijk dat zíjn James Bond-film een wereldpremière beleeft bij die honderden miljoenen abonnees thuis. Dikke veter! Dat is nu precies waar zij al een jaar lang voor waakt. James Bond hoort verdorie in de bioscoop! Minimaal drie maanden, daarna mag hij in de ramsj. En wat te denken van al die ideetjes met halfbakken spin-offs: The Moneypenny Diaries, Felix Leiter Investigates en 007 Origins: Mrs. Bell.

Toch moest er iets gebeuren. De sterfhuismentaliteit van MGM was onhoudbaar en slecht voor het merk James Bond. Het is niet zo gek dat er geen tiener meer te vinden is die 007 kent; de laatste film dateert uit het tijdperk fopspeen en bedplassen. Dat de geheim agent daarmee op sterven na dood is – dat is enkel het geval als er niet wordt doorgepakt. Vandaar dat het plan van Bezos lang zo gek niet is. En wie weet laat hij het maken van de films wel over aan de profs en houdt hij enkel zijn hand op voor de vette winst. Als er maar gefilmd wordt!

Dan is het ook helemaal niet erg als er een keer een minder filmpje tussen zit. Een tegenvallende Bond-film is soms nodig om een andere meer te waarderen. Zo blijft de zaak mooi in balans.

Hadden Broccoli en Saltzman destijds toch gelijk dat Bond nog eens een carrière als televisieheld zou beginnen…

Deze column verschijnt ook bij James Bond Nederland.