De man achter de monorail-trilogie
Een week voor zijn 98e verjaardag is bekend geworden dat op 23 februari drievoudig James Bond-regisseur Lewis Gilbert is overleden. Gilbert wist zich staande te houden tussen een uitgeholde vulkaan, een onderzeeër-etende supertanker en een geheim ruimtestation. Met zijn overlijden verliest de James Bond-familie de laatste regisseur die Bond-films maakte in de jaren 60 en 70.
„Met grote droefenis nemen we kennis van het overlijden van onze dierbare vriend Lewis Gilbert. Lewis was een echte gentleman. Hij heeft een enorme bijdrage geleverd aan zowel de Britse filmindustrie als de Bond-films. Wij houden van zijn films, die bovendien worden gezien als klassiekers in de serie. Hij zal erg gemist worden.”
James Bond-producenten Michael G. Wilson en Barbara Broccoli op 007.com
Lewis Gilbert deed zijn intrede in de wereld van James Bond halverwege de jaren 60, op het hoogtepunt van spymania, waarin James Bond zijn glorietijd beleefde. Alles wat 007 aanraakte veranderde in goud. Schrijver van gruwelijke verhalen Roald Dahl kon voor de vijfde Bond-film zijn plezier op, geen idee te gek om te worden verfilmd.
Met een totaal gebrek aan kastelen aan de Japanse kust, zoals door Ian Fleming in zijn laatste volledig voltooide boek You Only Live Twice (1964) beschreven, weken de filmmakers uit naar een vulkaan, daar stikte het van in Japan. Met behulp van de architect van de Bond-films Ken Adam werd de meest megalomane filmset, misschien wel uit de gehele filmhistorie, een feit. Lewis Gilbert, regisseur van de komedie Alfie (1966), mocht dat allemaal in goede banen leiden.
 |
| Gilbert met Tetsuro Tamba, Mie Hama en Sean Connery, You Only Live Twice (1967) |
 |
| Lewis Gilbert in de monorail met Donald Pleasence als Blofeld in You Only Live Twice (1967) |
Gilbert, de derde regisseur van een Bond-film na Terence Young (Dr. No, From Russia with Love en Thunderball) en Guy Hamilton (tot dan toe alleen nog Goldfinger), kreeg de welhaast onmogelijke taak een veelheid aan onzin te verfilmen en daarbij de onwelwillende Sean Connery te regisseren.
 |
| Lewis Gilbert met Sean Connery op locatie in Japan |
Met behulp van het vertrouwde team Cubby Broccoli en Harry Saltzman, Ken Adam en John Barry, om enkele grootheden te noemen, lukte het Gilbert een klassieker van wereldformaat te vervaardigen. You Only Live Twice (1967) werd een Bond-film vol iconische scènes.
Precies tien jaar later en twee Bond-acteurs verder, werd Gilbert opnieuw aangetrokken, ditmaal om de franchise te redden. The Spy Who Loved Me (1977) was een gok van producent Broccoli om na het vertrek van zijn compagnon Saltzman solo een Bond-film van de grond te krijgen.
 |
| The Spy Who Loved Me (1977) |
De tiende film in de reeks werd een soort 'best of Bond' en bleek een regelrecht schot in de roos. De film had vaart en humor en toonde voor het eerst sinds het aantreden van Roger Moore in de rol dat deze 007 in zijn derde optreden bestaansrecht had. James Bond had bewezen nog lang niet te zijn afgeschreven.
Opnieuw toonde Gilbert een rijk scala aan memorabele scènes en personages: Richard Kiel als Jaws werd legendarisch, de Atlantis die oprijst uit de zee, de supertanker die onderzeeërs opslokt. Hoewel het allemaal bekend voorkwam, The Spy Who Loved Me is You Only Live Twice 2.0, was het precies wat het publiek wilde.
 |
| Met Roger Moore en Richard Kiel voor a quick bite, The Spy Who Loved Me (1977) |
 |
| Lewis Gilbert met zijn hoofdrolspelers Roger Moore en Barbara Bach tijdens de première van The Spy Who Loved Me op 7-7-1977 |
Wat te doen na een film die werd aangekondigd als The Biggest? De filmmakers besloten geen enkele stap terug te doen om met Moonraker (1979) nóg bigger te gaan.
Voor de derde maal wist Lewis Gilbert zijn team warm te krijgen voor een nóg grootser avontuur, nog potsierlijker, nog onwaarschijnlijker. Moonraker ging erin als koek, het is ook gewoon een lekkere film, de decors van Ken Adam, de fantastische muziek van John Barry.
En toch waren de scheuren die de filmformule vertoonde niet meer te overzien. Die scheuren konden enkel gedicht worden met een flinke stap terug. Hoeveel verder dan outer space moest James Bond gaan?
 |
| Cubby Broccoli met hoofdrolspelers Roger Moore en Lois Chiles en regisseur Lewis Gilbert in Parijs waar de opnamen van Moonraker (1979) plaatsvonden |
 |
| Een demonstratie staalkabel doorbijten, Moonraker (1979) |
 |
| Gilbert instrueert Desmond Llewelyn en Roger Moore hoe zij de wrist dart gun moeten gebruiken in Moonraker (1979) |
Met het vervolg For Your Eyes Only (1981) belandde James Bond letterlijk met beide benen op de grond. Regisseur Lewis Gilbert werd vervangen door zijn editor John Glen, Ken Adam door zijn assistent Peter Lamont, Roger Moore mocht aanblijven, Richard Kiel als Jaws zagen we na twee optredens ook niet meer terug. Bovendien werd het budget met meer dan 5 miljoen teruggeschroefd. Welkom in de eighties.
De regisseur overleed vrijdag 23 februari op 97-jarige leeftijd in zijn slaap in Monaco, waar hij sinds 1975 woonde. Aan de BBC vertelde zijn zoon John Gilbert dat zijn vader een kleine tien jaar aan Alzheimer leed. Met het overlijden van Lewis Gilbert is definitief een hoofdstuk van de James Bond-gloriejaren afgesloten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten