Eerste James Bond filmscript boven water

Geschreven door niemand minder dan Ian Fleming

Een filmtreatment van Ian Fleming is dankzij twee Londense antiquariaten weer boven water gekomen. Fleming schreef in 1956 een opzet voor een film gebaseerd op zijn derde James Bond-boek Moonraker (1955). Het filmidee telt 150 pagina’s en kent enkele wijzigingen ten opzichte van het bronmateriaal.

Persoonlijk had ik nooit eerder van dit vroege filmscript gehoord, terwijl het in 2015 bij veilinghuis Bonhams al onder de hamer kwam en destijds werd verkocht aan een particuliere verzamelaar. Het treatment is al die jaren bewaard in een map van The Rank Organisation, ooit de grootste Britse filmstudio.

Waar de 150 pagina’s (120 volgens de veiling in 2015) precies uit bestaan, is volgens een artikel in The Guardian nog steeds vrij onduidelijk. Miss Moneypenny komt in Flemings filmverhaal niet voor en Bonds baas M lijkt een compleet ander persoon dan die uit de boeken en films. Verder is het treatment vrij gedetailleerd en leest het volgens The Guardian lekker weg. Dat laatste was Fleming wel toevertrouwd.

Ian Fleming met Sean Connery op de set van From Russia with Love in 1963

Dat er wijzigingen tussen boek en filmscript zijn, is niets nieuws. Bij de filmadaptatie van Moonraker uit 1979 moet je zelfs heel goed zoeken om nog iets uit het boek te herkennen. Voor Die Another Day (2002) gebruikten de scriptschrijvers opnieuw Ian Flemings Moonraker als basis. Ditmaal met gebruik van de heldin uit het verhaal, Gala Brand, die in de filmversie van 1979 ontbreekt. Gaandeweg de ontwikkeling van het filmverhaal van Die Another Day bleek het personage van Gala Brand zo ver af te staan van het origineel, dat haar naam alsnog werd veranderd in Miranda Frost.

Bijzonder blijft de vondst van het treatment natuurlijk wel. Ian Fleming overleed al in 1964 en heeft bij leven nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij zijn schepping uiterst geschikt vond als filmpersonage. Zo was de auteur enkele jaren ná het filmscript van Moonraker betrokken bij de totstandkoming van wat eind jaren 50 de eerste Bond-film had moeten worden: Longitude 78 West. Ook dit idee werd van tafel geveegd voordat er een film was. Wel gebruikte Fleming het verhaal als basis voor zijn volgende boek Thunderball, met alle gevolgen van dien...

Pas met de komst van producenten Cubby Broccoli en Harry Saltzman werd de film-Bond recht aan gedaan. Het lukte het producentenduo om een 007-serie uit de grond te stampen. Die serie viert dit jaar zijn zestigjarig jubileum.