Waarom ik OHMSS heel veel beter vind dan You Only Live Twice
Hoi Jozef!
Ik ken meer mensen die You Only Live Twice een warm hart toedragen. David Arnold bijvoorbeeld, de componist van vijf Bond-films. Jeff Marshall, de tekenaar die jaren geleden prachtige Bond-litho's maakte. En Patrick, nota bene één van mijn beste vrienden! Hun liefde voor You Only Live Twice is makkelijk te verklaren, het was de eerste Bond-film die ze zagen. Dat heb ik met Thunderball.
In de tijd dat ik You Only Live Twice voor het eerst zag (begin jaren 90, uitgezonden door de AVRO), was er voor mij maar één James Bond: Sean Connery. In diezelfde periode zal On Her Majesty's Secret Service ook voorbijgekomen zijn op tv, maar ik vond er niks aan, aan die nep-Bond.
You Only Live Twice was vermakelijk. Herinner mij van die eerste keer vooral de auto die met een magneet van de snelweg wordt geplukt en in Tokyo Bay wordt gedropt. Little Nellie uiteraard en natuurlijk de uitgeholde vulkaan van Blofeld, en niet te vergeten Blofeld zelf. Het zijn allemaal iconische momenten uit de Bond-geschiedenis geworden. Van de muziek herinner ik mij die eerste keer niet veel, en dat is nú eigenlijk de enige reden om de film op te zetten — hoewel het camerawerk van Freddie Young ook fabuleus is.
Maar die muziek. Met de titelsong van John Barry en Leslie Bricusse gezongen door Nancy Sinatra, dat is toch wel dé nummer één onder de Bond-songs. De gehele soundtrack van John Barry is pure poëzie. En daarmee is You Only Live Twice voor mij een heel prettige film. Maar dat heb ik bijvoorbeeld ook met Moonraker (eveneens van Twice-regisseur Lewis Gilbert). Verhaaltechnisch is Moonraker ronduit slecht, maar net als You Only Live Twice heeft ook deze film karakter. Dat kun je van Die Another Day niet zeggen...
On Her Majesty's Secret Service ben ik pas later gaan waarderen, toen ik al aardig ingevoerd was in de wereld van James Bond. Ik heb de film zelfs moeten lenen uit de videotheek omdat ik er eigenlijk niks meer van wist. Het beeld schokte van de VHS, er waren zelfs stukken uitgeknipt, maar wat een avontuur! De eerste keer dat ik OHMSS bewust zag was echt een belevenis.
In die tijd was ik al gecharmeerd geraakt van From Russia with Love, een echt spionnenverhaal. En For Your Eyes Only deed het bij mij ook erg goed. Veel minder fantasie, meer denkwerk, een James Bond die soms echt in de problemen raakt en daar niet zonder kleerscheuren uitkomt. Het zijn de films met de minste gadgets die mij het meest aanspreken.
On Her Majesty's Secret Service hoort ook in dat rijtje. Het is veel meer de stijl van de boeken van Ian Fleming die ik in die tijd ook ben gaan lezen. De films hangen dikwijls van actiescènes aan elkaar, in de boeken moet je daar vaak goed naar zoeken.
Daarbij heeft OHMSS een interessant plot: Blofeld wil dit keer geen armageddon veroorzaken, maar immuniteit voor de wandaden die hij in het verleden heeft gepleegd. Dat hij daarvoor enige dreiging nodig heeft, dat kan natuurlijk niet anders. Daar doorheen zit de liefdesaffaire van Bond en Tracy geweven. Dat had een hoog soapgehalte kunnen opleveren, maar het is heel gedoseerd uitgewerkt, en je gaat nog bijna geloven ook dat Bond écht verliefd op haar is geworden.
Dat deze Bond geen Sean Connery is, dat doet er helemaal niet toe. Er wordt wel gezegd dat OHMSS écht de beste zou zijn geweest als Connery Bond had gespeeld, maar dat betwijfel ik. In de vorige film, You Only Live Twice dus, loopt Connery er maar verveeld bij. Blijkbaar kan hij het maken om op de automatische piloot te spelen, maar het plezier is ver te zoeken. En dat klopt ook. Connery was het spuugzat. Tijdens een persconferentie in Japan werd hij zelfs tot op het toilet achtervolgd door de pers. Dat plezier had hij voor nóg een Bond-film echt niet kunnen opbrengen. Pas na een korte pauze zie je in Diamonds Are Forever dat bij hem de lol weer terugkomt — alhoewel dat allemaal iets té lollig van het goede is.
George Lazenby is een frisse opvolger. Hij komt minder zelfverzekerd over, maar hij staat zijn mannetje, zeker in de gevechten. Hij wordt geholpen door een scala aan perfect gecaste internationale acteurs: Diana Rigg als Tracy, Telly Savalas als Blofeld, Bernard Lee als M, Gabriele Ferzetti als Draco en de onfortuinlijke Ilse Steppat als Irma Bunt. Zij overleed een paar dagen na de première van de film.
OHMSS heeft een goed verhaal, prachtige locaties, wonderschone muziek, idyllische beelden, rauwe actie, zinderende romantiek, Hitchcockiaanse spanning — kortom alles waar een avonturenfilm van het formaat 007 aan moet voldoen. Onder de bezielde leiding van regisseur Peter Hunt is On Her Majesty's Secret Service uitgegroeid tot een juweel die bij vele Bond-liefhebbers hoog genoteerd staat. Sterker nog, wij vinden 'm de aller beste!
Maak er een mooie jaarwisseling van!
Jasper