Trailer ‘Cypher 007’

 

Oud-burgemeester San Francisco overleden

Dianne Feinstein maakte het filmen voor 007 gemakkelijk

De democratische senator Dianne Feinstein is vandaag op 90-jarige leeftijd overleden. Feinstein was burgemeester van San Francisco ten tijde van de opnamen van A View to a Kill en groot fan van toentertijd 007 Roger Moore. Zodoende kreeg de filmcrew carte blanche om zonder problemen in de stad te kunnen filmen.

Dianne Feinstein met Roger Moore tijdens de première van A View to a Kill

In tegenstelling tot veel eerdere en latere James Bond-wereldpremières die plaatsvonden op Leicester Square in Londen, werd de vuurdoop van A View to a Kill gehouden in San Francisco. Op de aftiteling van de film staat bovendien speciale dank vermeld aan ‘The mayor and city of San Francisco’.

Dianne Feinstein bleef burgemeester van San Francisco tot 1988. In 1992 werd ze als eerste vrouw uit Californië in de Senaat gestemd, daar bleef zij zitten tot aan haar dood. Feinstein was de langstzittende senator namens Californië en tevens de oudste senator in de Verenigde Staten.

Bond 26 in motion

Door gedegen speurwerk van Corneel Vanfleteren namens James Bond Nederland, leren we dat er beweging zit in het productieproces van Bond 26, de komende Bond-film waarover officieel nog steeds niets bekend is gemaakt. Zo is de titel Bullets for Winter gelinkt aan Bond 26 en staat Bond 26 voor het eerst vermeld in Production Weekly, een website met informatie over nieuwe filmproducties.

Hoewel een hartslag van het merk James Bond momenteel nauwelijks waarneembaar is, zal dat straks bij een officiële aankondiging weer hevig gaan kloppen. Meer nog dan vorige Bond-films ligt Bond 26 onder een vergrootglas. We hebben deze keer geen doorgewinterde James Bond waar we op kunnen vertrouwen. Een nieuwe naam moet bewijzen dat 007 na meer dan zestig filmjaren nog steeds bestaansrecht heeft en deze eerste nieuwe film moet het antwoord zijn. En dat antwoord moet in één keer raak. Daar wordt tijd voor genomen en dat gaat gepaard met een hoop geheimzinnigheid.

Nu is geheimzinnigheid een filmproductie wel toevertrouwd, zeker een filmproductie als James Bond. Aan een titel als Bullets for Winter kunnen we daarom weinig waarde hechten (dat gaat ’m niet worden), enige hoop gaat er wel achter schuil. De hoop en de wil dat er achter de schermen onder een schuilnaam aan een nieuwe James Bond-film wordt gewerkt.

Dat laatste is al lange tijd de hoop. Maar zolang er geen aanwijzingen naar boven borrelen, blijft het speculeren. De vermelding van Bond 26 in Production Weekly is dan ook een opsteker, hoewel we er verder niets wijzer van worden. ‘Ik word genoemd!’, om met prof. dr. ir. Akkermans te spreken.

Over twee weken is het Global James Bond Day. Op 5 oktober is het 61 jaar geleden dat Dr. No zijn wereldpremière beleefde. Ieder jaar is de hoop dat op die dag iets unieks staat te gebeuren; doorgaans komen we van een koude kermis thuis. Zo mag er op die dag best een nieuwe James Bond worden aangekondigd. Mij zal je niet horen klagen. Daarmee wordt gelijk het startschot voor Bond 26 gegeven, want EON Productions zal enkel een nieuwe James Bond presenteren als er ook een nieuwe film aan vastzit. Wat heb je anders aan een verse Bond?

Zolang er via het 007-kanaal geen officiële bekendmaking komt, hebben we gelukkig altijd nog oplettende mensen als Corneel Vanfleteren die de boel nauwlettend in de gaten houden. Maar let wel dat het pas echt waarheid is als Barbara Broccoli het zegt. Lees in die tussentijd vooral Corneels artikel.

Oude mannenfilms

James Bond is voor oude mannen. James Bond is verworden tot een geschiedenis. Een rijke geschiedenis weliswaar, maar James Bond is passé. Dat is niets om van te schrikken, want dat is hij al heel lang. Ook Mission: Impossible en zeker Indiana Jones behoren tot die categorie oude mannenfilms. Oude mannen willen ook wel eens naar de bioscoop.

En dat is gelijk het probleem: films worden niet louter voor oude mannen gemaakt. Oude mannen gaan heus wel naar de film, met in sommige gevallen een kind of kleinkind in het kielzog, maar voor de jeugd in de pyjama- en broodtrommelgeneratie, bestaat James Bond niet.

Mijn kinderen (15 en 12) kennen James Bond omdat ze vanaf baby al niets anders horen. Voor hen is het een buitenlandse oom die nooit op de koffie komt. Mijn jongste neefje van 4 daarentegen loopt rond in een Spidermanpak, speelt met Batmanpoppen van Barbieformaat en slaapt onder een Captain America-dekbed.

Nu zijn kleuters niet direct het speerpunt van 007. Het geeft alleen wel aan dat zij opgroeien met superhelden en vanzelf instromen als bioscoopkijker. De jeugd van de jaren 60 was wat dat betreft heel anders bedeeld. Tieners aten uit James Bond-lunchtrommels, droegen James Bond-sokken en legden James Bond-vloerpuzzels. Alles wat er nu in de 007-shop te vinden is, is van een overmatige luxe waar je niet eens meer ‘u’ tegen durft te zeggen, laat staan dat het voor kinderen is bedoeld.

Het is voor de filmmakers van James Bond altijd een sport geweest om met het verstrijken der jaren een jonger publiek aan te trekken. Eerst had je de Connery-generatie die in de jaren 60 op zijn wenken werd bediend. Een gedeelte daarvan haakte af toen Roger Moore voet aan wal zette, maar die bracht op zijn beurt weer een eigen schare fans op de been, zodat Bond met behulp van leentjebuur bij de blaxploitationfilms, de kungfurage en het ruimtegeweld vanzelf in de jaren 80 belandde.

Het bleek voor een jonger publiek steeds moeilijker om 007 te vinden. Maar kwam dat door de rimpels van Roger Moore, door de kwaliteit van de Bond-films of door het concurrerende aanbod? Bond was inmiddels door alle kanten ingehaald en al tien jaar geen trendsetter meer. Zo bont als in de jaren 60 heeft hij het niet meer gemaakt, toch draaiden de Bond-films ook in de jaren 80 geen cent verlies.

James Bond is wat dat betreft altijd lucratief geweest. Wat er in werd gepompt, kwam er dubbel en (in de meeste gevallen) dwars weer uit. Kijk maar naar Skyfall, een ware revival van de vijftigjarige filmheld. Bond had aan de kassa nooit eerder zo hoog gescoord. Dat jubileum hielp ongetwijfeld. Het steengoede nummer van Adele ook. Dat James Bond helemaal passé is, spreekt Skyfall dan ook sterk tegen. Deze miljarden-Bond staat sterk op zichzelf. Bond was even weer helemaal terug en moest aan de kassa alleen The Avengers voor laten gaan.

Derde Bond-films van een Bond-acteur bleken overigens eerder schoten in de roos: Goldfinger, The Spy Who Loved Me. Over The World Is Not Enough zijn de meningen sterk verdeeld, maar dat ligt niet aan de hoofdrolspeler. Pierce Brosnan doet het hartstikke fijn in zijn derde Bond. Maar als we drie derde Bond-films als hoogtepunt uit de serie mogen aanwijzen, bieden Goldfinger, Spy en Sky een mix van puik Bond-vermaak.

Toch beklijfde de populariteit van James Bond niet. Opvolger Spectre had het drie jaar later duidelijk moeilijker. Het bleek maar weer dat Bond zijn strepen iedere keer opnieuw moet verdienen, ongeacht zijn jarenlange heldendaden.

Lange tijd was James Bond voor de bioscoopexploitant een zegen. Er was een duidelijk verschil te zien in een jaar mét of zónder Bond. Dat adagium gaat inmiddels niet meer op. Al is het maar omdat er tegenwoordig vaker een jaar zónder dan mét Bond is.

Een nieuwe James Bond-acteur moet een kentering zijn. Het vertrouwen in geheim agent 007 ligt op dit moment op een dieptepunt. Het zijn alleen de oude mannen die sinds de aftiteling van No Time to Die met smart wachten op een volgende aankondiging, de rest van de wereldbevolking vermaakt zich prima met Barbie en Super Mario.

Om ook anno nu relevant te blijven, moet de nieuwe Bond de tienergeneratie aanspreken. Dat kan alleen met een jongere acteur in de hoofdrol. Van de buitenlandse oom naar de vroegrijpe neef die jou stiekem een haaltje van zijn stickie geeft, een slok van zijn biertje. Het is altijd een avontuur als jullie samen zijn. Hij durft en doet dingen waar jij in je jongensbedje alleen maar van droomt. En voor de tienermeisjes: jullie zijn heimelijk verliefd op jullie neef. Daarom hangen er posters van hem op jullie zolderkamertjes. Een killerbody onder dat smetteloze tuxedoshirt; jullie hebben dat allemaal al lang gedeeld op Tiktok.

Voor moeders is de neef oud genoeg om een beschuitje mee te eten. Leuke brutale kop en tegelijkertijd heeft hij ook iets schattigs over zich. Om op te vreten. En hoewel de oude man met zijn uitgezakte lijf zich bij lange na niet kan meten met deze godheid, is de neef de katalysator van alle avonturen die deze veertiger van z’n lang zal ze leven nooit zal beleven. De vrouwen, de auto’s, een potje schieten. Even twee uur verstand op nul, op reis in een fantasie; het ultieme Bond-gevoel.

Het is natuurlijk mijn eigen Bond-fantasie dat het met deze insteek allemaal wel goed komt. Hij zou ook best wat zuiniger aan kunnen doen. In een film die leunt op het verhaal in plaats van op de stunts en locaties in alle uithoeken van onze aardkloot. Een art-house Bond. Die echt niet iedere twee jaar zijn kunstje hoeft te komen vertonen; eens in de vier/vijf is snel genoeg. Zodat de filmmakers tijd en geld steken in de ontwikkeling van het beste verhaal. Het zal een kolfje naar Barbara Broccoli’s hand zijn, dus waarom niet?

Daar is James Bond, met de beste wil van de wereld, niet voor opgericht. Bond is vermaak. Escapisme. Het is het succes van de geheim agent uit de jaren 60 dat hij toegang kreeg tot een uitgeholde vulkaan. Totaal absurd natuurlijk, maar het was de heren Saltzman en Broccoli (en Adam) maar mooi wel gelukt een dergelijk extravagant decor uit de grond te stampen, in een omvang zoals niemand ooit op het witte doek had gezien.

Moet deze luxe daarom, film in film uit, tentoongespreid blijven worden? Na zestig jaar weten we inmiddels toch wel waartoe 007 in staat is? Dat is nu juist waarom die oude mannen naar James Bond toe blijven gaan. Er is er maar één die dat te bieden heeft, de complete mix van ouderwets avontuur en escapisme.

James Bond komt heus wel weer terug, want die superhelden beginnen onderhand ook de keel uit te hangen. Maar heb geduld. De noodzaak om het snel te doen is er niet. Want behalve die oude mannen zit momenteel niemand op hem te wachten…

Ook ‘You Only Live Twice’ eenmalig terug in de bios

De vijfde James Bond-film uit de reeks You Only Live Twice (1967) is toegevoegd aan de speellijst van Koolhovens Keuze. De film wordt op zondag 17 september vertoond in Hanze Art Station in Zwolle. Het aantal filmcolleges over James Bond dat filmmaker Martin Koolhoven in de Nederlandse bioscopen brengt, komt daarmee op twaalf.

Donderdag bijt Koolhoven het spits af met For Your Eyes Only (1981) in Corendon Cinema in Badhoevedorp. Om vanaf dan iedere week ergens in het land een aantal Bond-klassiekers in te leiden met een college.

Hanze Art Station vertoont bovendien op zaterdag 16 september, maar dan zonder Martin Koolhoven, Casino Royale (2006), de eerste James Bond-film met Daniel Craig in de hoofdrol van 007.

Zie hier voor meer informatie over de speellijst van Koolhovens Keuze.

De eerste de beste

Bij gebrek aan officieel nieuws over het nog steeds niet aangekondigde Bond 26, blijft er niets anders over dan speculeren. Ik ga hier geen rollen verdelen of mogelijke plottwisten verklappen, ik wil het hebben over het maken van een goede eerste Bond-film. Eerste Bond-films zijn namelijk altijd goed.

Casino Royale (2006)

Eerst even terug in de tijd.

We tellen tot nu toe zes ‘eerste Bond-films’. Eerste Bond-films zijn de films waarmee een Bond-acteur aftrapte. Van Dr. No met Sean Connery tot en met Casino Royale met Daniel Craig viel een eerste Bond-film nooit tegen.

Dr. No (1962)

On Her Majesty’s Secret Service (1969)

Een fris gezicht in de hoofdrol helpt klaarblijkelijk om het beste in de filmmakers naar boven te brengen. Hoewel de film zelf een feest is om te ervaren, liep Sean Connery er in zijn vijfde, You Only Live Twice, nogal verloren bij. George Lazenby gaf in de film daarop een kwiek element aan de ingezakte Bond mee en zie daar de opleving On Her Majesty’s Secret Service, al moet die verdienste grotendeels worden toegeschreven aan regisseur Peter Hunt.

Een regisseur is dan ook van wereldbelang om een eerste Bond op de rails te krijgen. Voor Live and Let Die, het James Bond-debuut van Roger Moore, werd een ervaren Bond-regisseur ingezet om de nieuwe 007 te introduceren: Guy Hamilton. Hamilton tapte uit het zelfde vaatje als de film daarvoor, maar wist met Moore een fris windje aan de inmiddels tien jaar oude franchise mee te geven. De nieuwe Bond moest in alles net iets anders zijn dan zijn voorganger, en daarmee lukte het deze 007 een geheel eigen flair aan het filmpersonage mee te geven. Roger Moore hield het uiteindelijk twaalf jaar en zeven films vol. Chapeau.

Live and Let Die (1973)

The Living Daylights (1987)

Het werd halverwege de jaren 80 hoog tijd voor een nieuwe impuls. Geheel over een andere boeg met de verbeten kaken van Timothy Dalton, mocht oudgediende John Glen zijn vierde Bond-film inblikken. Ook The Living Daylights is een debuutfilm om trots op te zijn. Deze Bond had ons toch zeker tot 1993 genoeg te vertellen.

Dat het anders liep, valt tot vandaag de dag te betreuren. Wat wel weer positief uitpakte was het vervolg dat halverwege jaren 90 werd ingezet. GoldenEye van een verse Martin Campbell met een sinds lange tijd klaargestoomde Pierce Brosnan bleek een gouden combinatie. Het lukte deze Bond de eerder doodverklaarde franchise het nieuwe millennium in te loodsen. Toch bleef zijn eersteling zijn beste en liep het vanaf daar rechtstreeks een IJslandse afvoerput in.

GoldenEye (1995)

Niet getreurd, aan de kassa was deze twintigste rolprent in precies veertig jaar tijd een regelrechte hit. Hoe dan ook moest deze Bond opzouten, alsof hij er iets aan kon doen dat de serie was verworden tot Robocop meets Airplane. Voordeel was wel dat we weer een nieuwe frontman kregen en Martin Campbell opnieuw zijn kunstje mocht vertonen.

Casino Royale sloeg in als een bom en de in de media verguisde bokser Daniel Craig wist de harten van een groot deel van het publiek te veroveren. Het was Martin Campbell opnieuw gelukt, maar nog belangrijker Barbara Broccoli, die voor het eerst in haar loopbaan te maken kreeg met een nieuwe posterboy en tegen alle wetten in goed had gegokt. Hier kon ze nog jaren mee voort.

En zo geschiedde. Craig bleef inderdaad nog beter kleven dan Roger Moore; het aantal films daarentegen liet te wensen over. Iets met kwantiteit en kwaliteit, zo je wilt.

Belanden we na deze hapsnapgeschiedenisles in het heden, waar opnieuw moet worden bekeken welke richting de spion op moet gaan. De hoeveelheid voorgangers met allemaal hun eigen kwaliteiten, maakt het natuurlijk steeds ingewikkelder om nog iets nieuws aan de rol toe te voegen. Vandaar dit gratis advies:

Stel je voor dat je een debuutfilm als Casino Royale moet overklassen, dat moet niet het doel zijn. Je focus moet liggen op het maken van een goede film.

Zorg voor een uitmuntende stunt waar je in de aanloop lekker mee kunt pochen. Zie de laatste Mission: Impossible. Hoe vaak hebben we Tom Cruise op zijn brommer niet van een klif af zien zeilen? Het maakt daarbij niet eens uit dat Pierce Brosnan dit ruim 25 jaar daarvoor ook al had gedaan als James Bond. Nee hoor, Tom Cruise leent een handvol elementen uit de Bond-films en doet dat niet eens stiekem. Zelfs gehandboeid een achtervolging inzetten in een even zo geel kutautootje als een andere James Bond meer dan veertig jaar geleden. Het kan allemaal.

Waar is de tijd gebleven dat Michael G. Wilson in een vliegtuig een magazine las? Hoe hij daar een skiër van een berg af zag sjezen, hij Rick Sylvester contacteerde en er een verhaaltje omheen verzon. Voilà, een hoogtepunt aan het rijke Bond-oeuvre toegevoegd. Dus geef die man een leesmap mee en wat airmiles cadeau, heeft-ie tenminste ook weer wat te doen.

James Bond mag met regisseurs als Sam Mendes en Marc Forster best een beetje chic proberen te doen, arthouse wordt het nooit. Mendes had het twee keer goed in de vingers. Zeker met het uitzonderlijk kwalitatieve Skyfall. Maar ook met Spectre, dat ik recentelijk met veel genoegen nog eens heb teruggezien. Een film die de laatste jaren in aanzien is gestegen, want de luchtigheid en coolness die Mendes daar aan het personage James Bond teruggeeft, werd node gemist (en was Bond in de film daarop ook weer verleerd).

Die relaxte, speelse houding, is wat ik graag terugzie. Het plezier in het maken, het plezier in het spelen. Bond hoeft geen prijzen te winnen, Bond moet films afleveren. Laat eigenzinnige regisseurs als Christopher Nolan en Denis Villeneuve lekker hun eigen ingewikkelde ding doen. Nolan heeft aangegeven dat Barbara Broccoli bij hem kan aankloppen als ze hem nodig heeft. Bedankt voor het aanbod, maar we hebben je niet nodig. Zitten we straks opgescheept met een James Bond die verdwaald raakt in een wormhole en daar drie films later pas uitkomt. Nee bedankt. Geef ons maar weer eens plat Bond-vermaak. Met een gunbarrel, een gave stunt, een dikke kar, een lekkere stoeipoes en een lelijke boef. En een vette soundtrack van David Arnold niet te vergeten.

Om te zien hoe het ook alweer moet, vertoont Martin Koolhoven vanaf 7 september een reeks klassieke Bond-films in de vaderlandse bioscopen. Niet om te imponeren, maar om te inspireren. Inclusief de eerste Bond-films Dr. No, On Her Majesty’s Secret Service, Live and Let Die, The Living Daylights en GoldenEye. Bond op het grote doek: gaat dat zien!

Deze column verschijnt ook bij James Bond Nederland.