Films en seriesFilms en series

donderdag 30 juli 2009

Im Geheimdienst Ihrer Majestät

De eerste lichting dvd's van de Bond-films, de Special Editions, ik herinner me het nog heel goed. In april 2000 kwam ik tot mijn grote verrassing The World Is Not Enough tegen in de Amsterdamse Fame. Die was altijd net iets eerder met de releases.

Omdat ik dagelijks van Utrecht naar Haarlem reisde, sprong ik in Amsterdam regelmatig uit de trein om de Fame te bezoeken. Zo ook op die aprildag. Terug naar huisde haalde ik het folie van de dvd en klapte het hoesje open. Tot mijn grote vreugde zag ik daar de aankondiging waar ik al jaren van droomde: de complete Bond-serie en nog wel met het prachtige 007-logo aan de zijkant!

Eerdere pogingen om alle videobanden te bemachtigen, liepen altijd op niets uit. Te weinig centen. Had ik nu even mazzel dat ik gewoon rustig had gewacht op de komst van de dvd. Wat betreft de videoserie was die blauwe mijn favoriet. Die liep in eerste instantie tot A View to a Kill en had ook het 007-logo aan de zijkant. Later zijn The Living Daylights en Licence to Kill in dezelfde serie nog uitgekomen.


Terug naar de lente van 2000. Op de flyer die ik in het doosje aantrof, stonden alle data van uitgave aangegeven. Dr. No zou volgen in mei, From Russia with Love in juni en zo verder. En vanaf oktober zat de vaart er helemaal lekker in, want toen gingen ze er twee per maand uitgeven.

Mijn Bond-collectie groeide gestaag en in oktober had ik de keuze tussen You Only Live Twice en On Her Majesty’s Secret Service. Aangezien deze laatstgenoemde mijn favoriet is, was de keuze snel gemaakt - in de wetenschap dat ik de andere een week later zou halen.

…Wat een deceptie: het bleek dat Nederland per ongeluk de Duitse versies van OHMSS had gekregen! Waar je kon kiezen uit de Duitse nasynchronisatie of de Engelse met ingebakken Duitse ondertiteling. Hoe je het ook bekeek, er kleefde iedere keer wel iets Duits aan. Bij de winkel, dit keer de Virgin in Magnaplaza, deden ze niet moeilijk met omruilen, waardoor YOLT toch nog eerder in mijn collectie belandde.

Mijn kennismaking met Im Geheimdienst Ihrer Majestät had één pluspunt: ik kwam erachter dat de voortreffelijke Ilse Steppat als Irma Bunt haar eigen nasynchronisatie had verzorgd. Logisch voor een Duitse actrice, maar minder vanzelfsprekend als je bedenkt dat zij vlak na de première in de winter van 1969 was overleden.

En onlangs kwam ik die rauwe stem wederom tegen. Beluister hieronder het vrolijke Tausend kleine Lügen: Duits zoals Duits moet klinken. Ik vind het een mooie taal. Met dank aan mijn oude lerares mevrouw Bruyel. Die overigens ook een prima Irma Bunt zou neerzetten, maar dat terzijde...

woensdag 22 juli 2009

Nu even serieus

Naar aanleiding van zijn biografie Voor altijd James Bond, nog even aandacht voor Roger Moore. Op pagina 255 van het boek schrijft hij over de serieuze ondertoon van For Your Eyes Only. Ondanks de ernst van de film, eindigt deze met een komisch bedoelde scène: die met de imitator van toenmalig premier Margaret Thatcher en de pratende papegaai. Daarop schrijft de oud-James Bond: 'En ík word bekritiseerd omdat ik als Bond te licht zou zijn!' 

For Your Eyes Only (mijn favoriet onder de Moore-films) is inderdaad zijn meest grimmige film. Bond is harder, krijgt klappen, leunt weinig op technische hulpmiddelen. Zijn vijanden zijn menselijker en de moord op de Havelocks is tamelijk wreed te noemen.

Maar met bovenstaande opmerking van Moore merk ik dat hij de dingen anders ziet dan ik. Ik let blijkbaar niet zozeer op de vertolking van de hoofdrolspeler zelf, of deze wel of niet lichtvoetig is, maar meer op het totale plaatje. Het is dat totale plaatje dat Moore een lichte Bond maakt, niet per definitie zijn bijdrage.

In het boek noteert hij tevens dat Live and Let Die en The Man with the Golden Gun zwaarder op de hand zijn dan het luchtige The Spy Who Loved Me. Hiermee zal hij waarschijnlijk bedoelen dat zijn eigen rol in de eerste twee films iets serieuzer zijn (iets wat ik zelf overigens niet zie). Maar ook met de andere interpretatie ben ik het niet eens. Met uitzondering van een aantal scènes zijn de eerste vier films van Moore heerlijk popcornvermaak. Actie zonder consequentie. Familiefilms zoals Broccoli die graag voorschotelde.

Al met al vallen de meeste Moore-films in het genre 'Bond-komedie'. For Your Eyes Only is een uitzondering en valt meer in het spionnengenre. Maar als we A View to a Kill nemen, waarin Moore ook een serieus fronsende Bond neerzet, kan ik toch niets anders bedenken dan dat ik dit toch ook een behoorlijk lichte film vind.

Interessant om te zien dat de acteur in kwestie hier een heel andere kijk op heeft. Logisch natuurlijk, omdat hij als James Bond zelf een totaal andere beleving heeft dan de kijker. Achteraf gezien acteert Moore in veel van zijn scènes ietwat overdreven serieus. Zijn Bond tapt geen moppen. Daarom moet het wel de omgeving zijn waarin hij zich voortbeweegt die zo nadrukkelijk lollig is.

Probeer het maar eens met een stalen gezicht: een speelgoedslang kopen in de Oh Cult Voodoo Shop. De verkoopster wil het beest inpakken, maar dan corrigeert Bond haar door de horizontale slang een kwartslag te draaien: 'Lenghtwise, if you don’t mind.' Subtiel, knap bedacht en daarom bijzonder komisch. Maar de lollige Moore, die geeft geen krimp...

maandag 20 juli 2009

Sir Ivanhoe of Rotherwood

Op zoek naar middeleeuwse muziek voor de opname van donderdag in de Ruïne van Brederode, stuitte ik op de intro van Ivanhoe. Ik herinner mij de kreet 'Ivanhoe' van het jongetje nog levendig, al dacht ik dat hij dit vroeger met iets meer pit bracht.

Natuurlijk weet ik dat Roger Moore hier de hoofdrol speelde, terzijde gestaan door Robert Brown (de latere M) als zijn hulpje Gurth – dat moest mijn vader overigens altijd even vermelden als hij Robert Brown in de Bond-films zag. Maar het is pas nu dat ik eigenlijk besefte dat ik Roger Moore al veel eerder had gezien, voordat ik James Bond in hem zag. Ik was de jongere Moore in zijn ridderpak al lang weer vergeten.

Zoiets had ik ook met Pierce Brosnan die ik al eens in Mrs. Doubtfire voorbij had zien komen. Blijkbaar vergeet je dat soort minder belangrijke rollen en zeker van iemand die je nog niet eerder hebt opgemerkt. Het is een schim die de kans niet krijgt een herinnering te worden. Nog voor de eindtitels van de film ben je 'm al kwijt. 

Ivanhoe heb ik als kind meermaals gezien. Toch zag ik Roger Moore pas voor het eerst in Live and Let Die. En zo gaat dat met honderden acteurs, die je ergens al eens voorbij hebt zien komen, maar pas gaan opvallen als je ze vaker ziet. Dat er een zichtbaar vraagteken boven je hoofd verschijnt: waar heb ik die toch eerder gezien?

De muziek van Ivanhoe wordt trouwens niks voor donderdag. Veel te gedateerd voor een programma over de middeleeuwen…

zaterdag 18 juli 2009

De grappen van Roger Moore

Amusant. Dat is de biografie van Roger Moore Voor altijd James Bond zeker. Maar ook fragmentarisch. Het is interessant om te lezen hoe de jonge Roger Moore zijn eerste schreden op het toneel zet, maar na de zoveelste schuine anekdote is het wel even genoeg.

In zijn voorwoord schrijft de oud-007 dat hij geen woorden vuil wil maken aan mensen met wij hij niet goed kon opschieten. Als je niks aardigs over ze kunt zeggen, kun je ze maar beter negeren. Op zich een nobele instelling, maar ook dat gaat wat vervelen.

Er wordt flink gestrooid met beroemdheden in het boek, waarmee Moore het allemaal erg goed kon vinden, en die worden 'als vrienden onder elkaar' allemaal afgekort tot 'Niv' (David Niven), 'Poncy' (David Niven jr.), 'Bernie' (Bernard Lee), 'Dickie' (Richard Attenborough), 'Dot' (zijn tweede echtgenote Dorothy Squires) en ga nog maar even door. En de helft van deze vrienden/collega's bleek ook nog eens een chronisch drankprobleem te hebben. Lee Marvin, Bernard Lee en Richard Harris (om maar wat namen te noemen) blijken met rooddoorlopen ogen hun tekst op te boeren, waarna ze gauw weer een slok nemen. Geen van allen is overigens oud geworden – er zal wel een kern van waarheid in Moores herinneringen zitten.

Uit de verhalen is goed op te maken dat de oude James Bond vooral veel pret beleefde aan zijn theater-, tv- en filmwerkzaamheden. Filmopnames met Roger Moore bestaan voornamelijk uit het uithalen van geintjes: een slang in de laars van Richard Harris stoppen (die arme Richard!), de technische teksten van Desmonds Llewelyn (Q) herschrijven (die arme Desmond!), acteur Milton Reid (Sandor uit The Spy Who Loved Me) verzekeren dat hij zélf van het dak van het British Museum in Cairo moest vallen (och, die arme Milton!).


Moore geeft in het voorwoord aan dat hij vooral een gezellig boek wilde schrijven. Daarin is hij met vlag en wimpel geslaagd.

Met name de hoofdstukken over Bond interesseren mij en ook daar loopt de ene anekdote over in de andere. Veel nieuws valt er niet te ontdekken voor de doorgewinterde Bond-kenner. Het meest opvallende zijn de slordigheden in de vertaling (ik hoop ten minste dat het daaraan ligt). Love and Let Die, David Hamilton in plaats van Guy, Ken Adams in plaats van Adam en nog wat van die flodders.

O ja, en dan zijn er ook nog de ondertitels bij de hoofdstukken, zoals Niet met je pik spelen en Is zijn lul nog in orde? Tja, Moore geeft zelf meermaals aan dat hij een kinderlijk gevoel voor humor heeft. Dat is in ieder geval één ding dat niet gelogen is!

dinsdag 14 juli 2009

Zena Marshall uit Dr. No overleden

Na een kort ziekbed is op 10 juli Zena Marshall overleden. De actrice uit Dr. No is 83 jaar geworden.


Zena Marshall speelde de rol van Miss Taro tegenover Sean Connery in de eerste Bond-film Dr. No en was daarmee de eerste vrouwelijke schurk in de 007-serie.

Onder valse voorwendselen nodig zij Bond uit in haar appartement. Het is de bedoeling dat 007 daar nooit zou arriveren. Als Bond dan toch in haar deuropening staat en haar verschrikte reactie ziet, ruikt de geheim agent direct onraad. Bond houdt het hoofd koel, doodt de tijd door met Miss Taro het bed in te duiken en daarna laat hij haar arresteren. Voordat zij in de politieauto wordt afgevoerd, bespuugt zij Bond in het gezicht.

Sean Connery en Zena Marshall in Dr. No (1962)

Geheel volgens afspraak met Miss Taro besluipt Professor Dent korte tijd later het appartement. Bond heeft intussen maatregelen genomen door een berg kussens in het bed te leggen, zodat het net lijkt alsof hij daar ligt. Dent schiet zijn pistool leeg op het bed, waarna Bond zich kenbaar maakt. Professor Dent wordt vervolgens in koelen bloede doodgeschoten.

Goldfinger look-alike

Mijn zeer gewaardeerde collega Ben Kolster is drastisch aan het lijnen. Op last van de dokter. Hij vertelde mij het slechte nieuws vorige week. Ook Michael Wilson had hij al ingelicht – Eon zal op zoek moeten naar een andere Goldfinger.

Ik pest Ben ermee dat hij op Gert Fröbe lijkt. Hij heeft het altijd ontkend, maar nu zelfs de dokter het zegt, ziet hij het zelf ook. Al vindt hij dat Fröbe zo'n 'grote ronde kop' heeft. Echt Duits. En dat heeft Ben inderdaad niet. Niet zo rond in ieder geval.

Als Ben dan niet de tweelingbroer van Goldfinger gaat worden in een van de volgende films van Daniel Craig, dan is de Duitse acteur Thomas Thieme een goede tweede. Of eigenlijk zou Ben een goede tweede zijn en Thieme de eerste keus. Want een grotere gelijkenis met Fröbe heb ik niet eerder gezien.

Thomas Thieme viel mij pas echt op tijdens het zien van Das Leben der Anderen. (En ook ik zeg het nog maar een keer: zien die film!) Ik kon niet anders dan bedenken dat Thieme een neef van Gert Fröbe zou moeten zijn, zo treffend is de gelijkenis. Ook op een aantal internetfora ben ik deze observatie tegengekomen, dus ik ben zeker niet de enige die het ziet. Maar familie van elkaar zijn ze niet. In dat geval heeft Ben toch gelijk met dat 'ronde'. Het zal wel iets typisch Duits zijn…

maandag 6 juli 2009

Vragen zonder antwoord

In deze eerste aflevering van de nieuwe serie Vragen zonder antwoord, vraag ik mij af wie Hugo Drax aan de telefoon heeft als hij Jaws bestelt. Bond heeft Drax' handlanger Chang in Venetië uit een toren gekiept. Logisch dat Drax een nieuwe sidekick nodig heeft. Bestaat er een uitzendbureau voor boeven? Drax reageert zeer verheugd als hij aan de andere kant van de lijn te horen krijgt wie er beschikbaar is: 'Oh yes, well. If you can get HIM, of course…' 

De vraag blijft: met wie is Drax in gesprek? Misschien hangt Cubby Broccoli wel aan de andere kant. Richard Kiel had bij de vorige film zoveel goede reacties teweeg gebracht, dat de producer deze troef nogmaals wilde inzetten. Tijdens de opening van Moonraker hadden we de reus met het stalen gebit al even gezien, maar dat was lang niet genoeg. Vandaar dat Broccoli er bij Drax op aandringt de gigant in te huren. Achteraf gezien niet zo’n goed idee…

Een andere vraag die mij intrigeert is de negen jaar tussen de opening van GoldenEye en de eerste scène na de titels. James Bond verliest aan het begin van die film zijn collega en goede vriend Alec Trevelyan. Na de begintitels speelt het verhaal zich opeens negen jaar later af. Bonds kapsel zit nog precies hetzelfde en Pierce Brosnan is geen spat ouder geworden. Maar dat terzijde.

Persoonlijk vind ik dat ze hier beter zes jaar van hadden kunnen maken, ofwel het aantal jaren dat tussen de vorige film, Licence to Kill, en diens opvolger zit. Op die manier hadden de filmmakers een mooie overgang tussen de lange stilte in handen gehad. Het stelt niet veel voor, maar negen jaar klinkt heel vreemd. Dit was de periode dat Timothy Dalton als nieuwe Bond mocht aantreden. Of wordt ons hiermee verteld dat we die hele Dalton maar moeten vergeten en vrolijk verder gaan met Brosnan? Hoe dan ook, ik blijf mij afvragen waarom er negen jaar tussen de pretitles en de rest van de film zit…

En dan voor vandaag de laatste vraag zonder antwoord. Blofeld (Charles Gray) wordt in Diamonds Are Forever gekloond. De baas van SPECTRE struint binnen op het moment dat de plastisch chirurg uitleg geeft over het moeilijkste deel van de operatie: de neus. Blofeld beveelt zijn arts dat de operatie beslist vannacht moet worden uitgevoerd. Verder geen gezeur.

In deze scène illustreert de chirurg de verschillende fases van de operatie met behulp van een reeks wassen hoofden, die gaandeweg veranderen in de tronie van Charles Gray. Maar, en nu komt het, omdat we in de vorige film, OHMSS, een totaal andere Blofeld hadden, namelijk Telly Savalas, vraag ik mij af waarom ze in deze scène niet het wassen hoofd van Savalas gebruiken dat gaandeweg in Gray verandert? Zodat je deze keer een logische overgang hebt van de vorige Blofeld naar de huidige.

Nu moet hier een kanttekening worden geplaatst, omdat de persoon die verder door het leven zal gaan als Blofeld-kloon, iedere keer een ander is. Dus voor alle klonen zullen ze een andere mal gebruiken. Maar dan nog had het een logische stap geweest als we de kale kop van Telly Savalas hadden zien veranderen in de grijze grimas van Charles Gray. Gemiste kans!

Wie ook een duit in het zakje wil doen: laat een Vraag zonder antwoord achter!

Gekke mannen

Editor Peter Hunt hield de vaart er flink in bij Dr. No. Op aandringen van regisseur Terence Young knipte hij hele stroken film aan gort en plakte deze aan elkaar om een scène te creëren. De Bond-film uit 1962 kreeg daardoor een enorme vaart. Ongekend voor die periode. Tegenwoordig oogt Dr. No wat traag. 

De Amerikaanse hitserie Mad Men (iedere woensdag te zien bij de Vara) ademt precies diezelfde sfeer. Niet alleen speelt het verhaal zich begin jaren zestig af – de rustige cameravoering doet denken aan films uit die periode. Alsof een product uit de sixties een HD-transfer heeft gekregen, want het ziet er natuurlijk wel oogverblindend helder uit.

Iedere Bond-liefhebber die de serie ziet, denkt automatisch terug aan de vroege Bond-films. Ook al probeerde Bond zijn tijd ver vooruit te zijn; de kleding en kapsels, de interieurs, de gewoonten – ze zijn meedogenloos. Het is de tijd van onafgebroken roken, altijd en overal die peuk in het hoofd. De tijd waar een Bond-girl zich niet hoefde te schamen als zij meer borsten dan brein had.

Omdat ik pas bij de derde aflevering van Mad Men ben, heb ik nog geen directe link naar Bond gezien. Het zou mij niets verbazen als Sean Connery ergens genoemd wordt, die begin jaren zestig alle ogen op zich gericht kreeg. Ook van de reclamewereld. Zowel Smirnoff als Jim Beam konden op zijn goedkeuring rekenen.

De tot nu toe duidelijkste overeenkomst tussen Bond en Mad Men zit 'm in de begintitel. Wie het weet mag het zeggen!


© Bond Blog 2009 — 2024
Alle fotorechten voorbehouden aan Danjaq LLC. / Eon Productions, United Artists Co., MGM Studios, Columbia Pictures, 20th Century Fox Home Entertainment, Sony Pictures Inc., Universal Pictures