Fanmail

En zo is het feest weer gevierd. Oktober 2022 was een maand van uitersten, waarin de kleine momenten het meest vreugdevol waren. Twee uur praten over James Bond in een theater met een handvol toehoorders, hoort daar niet bij. Ik zal uitleggen waarom.

Het was november vorig jaar toen mijn gewaardeerde oud-collega Ben Kolster mij opbelde voor een verjaardagsfelicitatie. Omdat we elkaar toch spraken, vroeg hij gelijk of ik het leuk zou vinden om eens wat kletspraat over James Bond te komen ophangen voor een groepje mensen, ergens in het volgende jaar. Is je boek al eens af? Ik ben op de helft, maar of het gaat lukken tussen nu en dan, het schrijven ligt door omstandigheden op een laag pitje. Nee, nog lager, ik heb er al twee jaar niets aan gedaan. Een lezing over een onaf boek zie ik niet zitten.

Omdat ik nooit te beroerd ben om over mijn favoriete onderwerp te komen babbelen en het gevoel dat ik nog een zee van tijd heb, opper ik om aan te haken bij het zestigjarige jubileum. Niet veel later rolt daar de datum 4 oktober uit. Perfecte timing, en nog ruim in de toekomst. De ideeën komen vanzelf wel als ik er voor ga zitten.

Het oude jaar verstrijkt, het nieuwe luidt zich in. De grijze wintermaanden veranderen langzaam in een strakblauwe lente. Niets nieuws onder de zon. Echter dit jaar blijft er een deken van onrust hangen. Waar zal ik het op 4 oktober over gaan hebben? Wat wordt mijn insteek? Zestig jaar James Bond is een nogal breed begrip. Een kwestie van strak inkaderen. Had ik maar een boek waarover ik kan oreren.

Verderop in dat voorjaar een mailtje van de Volksuniversiteit Wageningen of ik een stukje tekst wil opsturen over de lezing die ik ga houden. Ik heb nog geen idee. Druk met mijn werk, ik sta voor de klas, laat ik het stukje voor wat het is. Resultaat: een reminder. Het programmaboekje moet eind deze week naar de drukker, dus huphup, klim in de pen. Of ik daar ook een foto van mijzelf bij wil voegen.

Zestig jaar James Bond… Hoogte en dieptepunten… Geïllustreerd door filmfragmenten… Zo vaag mogelijk, ik heb namelijk nog steeds geen duidelijk beeld, maar mijn mailpersoon heeft in ieder geval tekst om af te drukken. Die foto vergeet ik voor het gemak.

Tamelijk uitgeblust richting de zomervakantie. Vijf weken opladen, daarin moet het gebeuren. Op 4 juli nog drie maanden voordat de bijl valt. Eigen schuld, had ik maar eerder moeten beginnen. Het gaat vanzelf wel komen. Ik werk het beste onder een zekere druk, maar dat was vóór corona, dit voorjaar merk ik dat ik al maanden geen energie heb. Ik wijt het voornamelijk aan het werk, waar ik ook zeker energie van krijg, maar enkel op het moment. Is de klas naar huis, dan slaat de vermoeidheid toe.

Ook in de vakantie komt er niets. In de periode met mijn kinderen wil ik even niets dan aandacht voor hen. Niet dat ze (14 en 11) op papa zitten te wachten, maar ik wil niet denken aan mijn opdracht. We stappen in de auto richting Frankrijk. Raam open, haren laten wapperen. Net als in de film. Daarna door naar Italië. Met name het verblijf in Torre Palombara in Umbrië is van een relaxte eenzaamheid. En toch blijft het knagen.

Torre Palombara

Augustus lijkt korter dan ooit, binnen twee weken zit de maand er alweer op. Met als gevolg dat in de tijd dat ik bergen had kunnen verzetten, ik ze enkel heb beklommen. Het komt gewoon niet, en de festiviteiten naderen met rasse schreden.

Begin van het schooljaar, de energie nog steeds niet terug, vroeg naar bed, vroeg weer op, doorgaan alsof er niets aan de hand is; een mail van het Heerenstraat Theater in Wageningen, daar waar het op 4 oktober moet gaan gebeuren. Hoe ik mijn materiaal wil aanleveren. Welk materiaal!?

Een maand voor D-Day en nog geen letter op papier, geen fragmenten op de harde schijf, nog steeds geen flauw idee. Kaartjes voor het evenement vinden inmiddels aftrek, terwijl het lijdend voorwerp met zijn handen in het haar zit in plaats van aan het toetsenbord.

Ben probeert mij te bereiken. Onder schooltijd komt sowieso niet uit, na schooltijd eigenlijk ook niet. Een kennis van NPO Radio 1 op de app over de Bond-veiling die aanstaande is. Niet mijn favoriete onderwerp, maar voor een paar minuutjes egostrelerij kom ik wel naar Hilversum. Weer een excuus om niets aan de lezing te doen.

Na afloop een berichtje van Ben, hij heeft geluisterd, of we gauw even kunnen bellen over de 4e. Een mailtje van Georgi Koskov, ook hij heeft het gesprek gehoord. Een pepmomentje. Als ik zelfs fanmail krijg van Jeroen Krabbé… Ik kan het gewoon, ik moet het doen. Afzeggen is niet mijn stijl. Waar ik de energie vandaan haal? Na 4 oktober draait de wereld ook gewoon door.

Dat weekend, het laatste weekend van september, een lang gesprek met Ben. Ik moet nu toch echt wat gaan aanleveren. Oké. Wat als jij mij interviewt over James Bond? Ik maak het draaiboek, zoals we jarenlang niet anders hebben gedaan toen we samen radioprogramma’s maakten. Een ruwe opzet: Fleming, de producenten, de Bonds, de girls, de villains, de muziek… Jij stelt een vraag, ik babbel wel.

Ben vindt het een prima idee. De eerste woorden vloeien eruit als smeerbare roomboter. Hier een fragment van dit, daar een foto. Stukjes inkorten, muziekje eronder. Rechtentechnisch krijg ik van Universal Pictures de toestemming dat ik alles mag gebruiken wat op internet te vinden is. De avond begint na tien maanden mist eindelijk vorm te krijgen.

De dag zelf heb ik vrijgeblokt in mijn agenda. Om na een werkdag direct door te gaan naar Wageningen om daar afgepeigerd nog een kunstje te moeten flikken, zal mij weinig goed doen. Liever ben ik achterlijk vroeg aanwezig om te acclimatiseren.

En zo geschiedt. Voorop in de file bereik ik het Heerenstraat Theater rond drie uur; de voorstelling staat ergens in de avond gepland. De manager van de bioscoop kijkt mij vragend aan als ik de exacte tijd van mijn optreden niet weet. Mijn oog valt op een poster achter hem: een grote aankondiging van mijn komst. Met als aanvangstijd half acht. Ik ben in ieder geval niet te laat.

Drie Filmkranten en zes koppen thee later komt Ben binnen. De technicus die mijn fragmenten naar DCP-formaat heeft omgezet, wijst ons de weg. Hier schuin voor het scherm, op een iets te hoge kruk. Voor Ben een handheldmicrofoon, ik kies een headset. Bij Cleopatra nog even snel een doorloop en een kapsalon naar binnen werken; we zijn gelijktijdig met de gasten terug in het theater.

Na een technisch hakkelende start vliegen de twee uur voorbij. Alleen die hoge kruk irriteert, ik moet kunnen aarden. Half leunend werkt beter. Voor zenuwen heb ik die avond geen tijd. Het is zoals het is en het is goed zo, ook al ben ik nooit helemaal tevreden. Na afloop een applaus, enkele vriendelijke reacties uit de zaal en mijn eerste biertje van die avond. Het zit erop.

De rust die ik hoopte te vinden, komt niet in de anderhalf uur die ik in de auto terug naar huis zit. De volgende ochtend vroeg belt NPO Radio 2, het is James Bond Day. Half in narcose sta ik Jan-Willem en Jeroen te woord. Hoe vijf minuten je een boost aan energie kunnen geven. Na anderhalve hectische werkweek: herfstvakantie.

Als een regensluier over het land trekt, is het op dinsdag een stralend mooie dag. Mijn moeder nodigt ons uit voor een escapetour in Amsterdam. We hadden het niet beter kunnen treffen. Als we na twee uur moe maar voldaan ons einddoel hebben bereikt, schrijden we neer bij De Waag op de Nieuwmarkt. Met een 12-uurtje, een blonde Gerardus en een zonnetje in mijn rug, een lieve moeder naast en gelukkige kinderen tegenover mij, komt alles tot rust. Diezelfde avond begin ik na een stilte van drie jaar met hernieuwde energie aan mijn boek. Alsof het lente is…

Deze column verschijnt ook bij James Bond Nederland.