Krijgt RTL 7 nu nog niet genoeg van 007?

Ze trekken steeds minder kijkers, toch blijft RTL 7 James Bond-films uitzenden. De mannenzender vindt de avonturen van 007 nog steeds „waardevol”.

„We krijgen er geen genoeg van!” Met enige zelfspot kondigt RTL 7 in januari een nieuwe reeks van de James Bond-films aan.

Een promotiefilmpje toont een technicus en een presentator:



Voor de zesde keer in vier jaar herhaalde RTL 7 vorige maand de avonturen van geheim agent 007. Alleen de allernieuwste Bond, Spectre, was nog niet te zien op de reguliere Nederlandse tv.

De promo roept vragen op: wáárom krijgt RTL 7 niet genoeg van 007? Zijn de kijkers zo langzamerhand niet uitgekeken op ‘Bond, James Bond’? Op zijn seksistische grapjes, zijn shaken, not stirred cocktails? En waarom kijken de fans de serie niet online, bij een videodienst?

„De James Bond-films zijn uiteraard waardevol voor RTL 7”, zegt een woordvoerder van de mannenzender. „Ze vallen in de categorie evergreens, zijn waardevast en passen goed bij het profiel van de zender.”

Dat zijn belangrijke eigenschappen nu de tv-wereld dramatisch verandert: de kijktijd blijft dalen, jonge kijkers zappen naar YouTube en Netflix, alleen live-tv van sport of grote shows trekt nog miljoenen, en adverteerders volgen de kijkers online.

Gelukkig voor RTL is daar nog Bond. Maar zijn de films inderdaad nog zo waardevast als de zender stelt?

007-films trekken minder kijkers

Op verzoek van NRC analyseerde Stichting Kijkonderzoek de kijkcijfers van de laatste zes Bond-cycli. In 2014 trok een 007-film gemiddeld 545.000 kijkers. Bij de meest recente cyclus, in januari en februari van dit jaar, was het gemiddelde meer dan gehalveerd, naar 261.000 kijkers. Het kijktijdaandeel — het percentage van alle kijkers naar alle zenders dat RTL 7 keek — daalde van 8,3 procent (2014) naar 5,7 procent (2018).

Maar misschien zijn dit nog steeds keurige cijfers voor RTL 7? Tot 2017 scoorden de Bond-films inderdaad beter dan het gemiddelde van heel RTL 7. Maar sindsdien trekken de films minder kijkers dan het gemiddelde. Het maakt wel uit wat de concurrentie uitzendt: tegenover de Olympische Winterspelen trekt Bond minder kijkers. Goed voor de cijfers is dan weer een aanstaande première van een nieuwe Bond. Nummer 25 komt op 8 november 2019.

Klik op afbeelding voor vergroting

Waarom zijn de kijkers afgehaakt? Dat ligt aan een breed scala van factoren. We kijken sowieso minder traditionele tv. De gemiddelde kijktijd in 2014 was 200 minuten per dag; in 2017 was dat 178 minuten. De populariteit van Netfix, YouTube en andere onlinediensten speelt een belangrijke rol.

Bovendien zijn de Bond-films al zo vaak herhaald in relatief korte tijd dat veel mensen ze al een keer hebben gezien. En, hoor je van kijkers, RTL stopt zijn films zó vol reclameblokken dat het niet meer leuk is om te kijken. Wie ‘reclame-arm’ kijken gewend is — bij de NPO en online-abonneediensten — neemt steeds minder genoegen met filmonderbrekende commercials.

Overigens maakt SBS 6 het regelmatig nog bonter: niet alleen commercials, maar ook Shownieuws, het weer van Piet Paulusma en de Lotto-trekking stopt de zender in zijn films. (Wat voor RTL James Bond is, zijn voor SBS de Harry Potter-films en de Pirates of the Carribbean-serie).

Klopt het verwijt van steeds meer reclame? Is RTL 7 de Bond-films meer gaan exploiteren? Stichting Kijkonderzoek telde de minuten aan commercials in de films. In een film die ruim twee uur duurt stopt de zender 35 tot 39 minuten reclame. Dat is 23 tot 25 procent van de uitzendtijd. Dat percentage is de afgelopen jaren niet veranderd. In hoeverre RTL 7 meer verdient per commercial rond 007 is niet bekend.

De Bond-films zijn in elk geval nog waardevol omdat geen enkele online-dienst ze in het aanbod heeft. Netflix niet (behalve in Nieuw-Zeeland), Amazon niet, RTL’s Videoland niet meer. De 007-serie was in 2015 één maand beschikbaar op Videoland, maar die rechten zijn verlopen.

Bond is ondergeëxploiteerd

Komen de 007-films terug op Videoland? „Om onze concurrentie niet wijzer te maken dan nodig laten we ons hier niet verder over uit”, zegt de woordvoerder. RTL koopt de rechten voor de films rechtstreeks van producent MGM. Zowel voor tv als voor online-abonneediensten (subscription video-on-demand, svod).

Dat Bond nog vrijwel nergens on-demand te zien is, wekt verbazing in de tv-wereld. De films zijn ‘ondergeëxploiteerd’, wordt wel gezegd. Nu komt daar binnenkort mogelijk verandering in, omdat de wereldwijde distributierechten voor de ‘Bond 25’ in de verkoop staan.

Ook hier roeren de grote tech-bedrijven zich — net als bij de verkoop van nieuwe grote series en de uitzendrechten van grote sportevenementen. Amazon en Apple willen de komende jaren miljoenen uitgeven aan films en series. De Bond-serie zou een mooie toevoeging zijn aan de catalogus van Amazon Prime Video of Apple TV. Dan houden zij 007 ongetwijfeld voor zichzelf. En was het vorige maand de laatste keer ‘RTL 007 Bond Maand’.

Bron: Jan Benjamin voor NRC

Met dank aan Jan Maarten Wieringa voor de tip!