Het Bond-gevoel

Het is toch alweer even geleden dat we James Bond in zijn zwembroek op het strand hebben gezien. Als kind wist ik niet beter of een hagelwit zandtapijt, helderblauw water, wuivende palmbomen en James Bond waren één. Dát was wat avontuur inhield. Met Thunderball voorop.

Sean Connery en Claudine Auger in Thunderball (1965)

De vierde James Bond is de zon-, zee-, strand- en vakantiefilm bij uitstek. Het was niet alleen mijn kennismaking met James Bond, ook met de wondere wereld onder water. Gebiologeerd aanschouwde ik het dansende koraal in de azuurblauwe oceaan, de elegante octopus over het zwarte kikvorspak, de schichtige murene onder het rotsblok, de statige trompetvis die zich niet van de wijs laat brengen, en niet te vergeten de gevaarlijke Golden Grotto-haaien. Bijgestaan door de fluwelen onderwaterklanken van John Barry, geeft mij dit nog steeds het meest ultieme James Bond-gevoel.

Het lijkt erop dat James Bond zijn zwempakje weer uit de mottenballen mag trekken. Na een afwezigheid van 47 jaar wordt hij hoogstwaarschijnlijk weer eens naar Jamaica gestuurd, daar waar hij ooit als romanheld het levenslicht zag.

Ten opzichte van Thunderball is de eerste Bond Dr. No (1962) nog een bescheiden vakantiefilmpje. Pas op de helft van het avontuur arriveert onze held op het strand, daar waar hij zijn Venus tegen het lijf loopt in de gedaante van Ursula Andress. Bond hoeft geen baantjes te trekken in deze film of een duikmasker voor te binden. Het decor van de wuivende palmen is onverminderd prachtig, een sprookjesomgeving waar menig bioscoopbezoeker in die vroege jaren 60 alleen maar van kon dromen.

Sean Connery en Ursula Andress op Jamaica, Dr. No (1962)

Goldfinger (1964) begint na de titels met een scène in het zonovergoten Miami. Bond is echter geen moment aan het strand te zien en alle scènes met Sean Connery werden iets te overduidelijk in de studio opgenomen.

In opvolger Thunderball wordt dat gemis ruimschoots ingehaald. De film heeft door die onderwaterscènes het predicaat nogal langdradig te zijn, maar wie zich blijft vergapen aan de prachtige onderwaterfotografie hoeft zich echt geen moment te vervelen.

Ook You Only Live Twice (1967) kent enkele voor James Bond kenmerkende onderwaterscènes. Wanneer Bonds zogenaamd dode lichaam in de haven van Hong Kong aan de zee wordt toevertrouwd, schakelen we voor de onderwateropnamen weer terug naar de Bahama's van Thunderball.

Het begin en het einde van On Her Majesty's Secret Service (1969) speelt zich af onder de Portugese zon. Aan Praia Grande do Guincho redt James Bond Tracy van haar zelfgekozen verdrinkingsdood. Het einde van opvolger Diamonds Are Forever (1971) vindt weliswaar plaats op de Grote Oceaan, maar het onooglijke booreiland heeft weinig weg van een vakantieoord.

Terence Mountain, George Lazenby en Diana Rigg op locatie in Portugal voor On Her Majesty's Secret Service (1969)

Zowel Live and Let Die (1973) als The Man with the Golden Gun (1974) en The Spy Who Loved Me (1977) scoren hoog in de zonvakantieranking. De eerste werd net als Dr. No voor een groot deel opgenomen op Jamaica. Hoewel er redelijk wat waterscènes in deze film zitten, inclusief haaien, krijgen we het strand in deze film niet te zien.

Dat is anders in The Man with the Golden Gun, waar het begin en einde van de film zich afspeelt op Scaramanga's eiland. De meest idyllische locatie denkbaar, verscholen tussen de begroeide rotspartijen van het Thaise Phuket. The Spy Who Loved Me toont opnieuw een keur aan water- en onderwaterscènes. De schuilplaats van de schurk is immers de tot Atlantis omgedoopte onderwaterbasis. Verder werden opnamen gemaakt aan de Costa Smeralda op Sicilië en voor de onderwaterscènes met de Lotus Submarine werd opnieuw uitgeweken naar de Bahama's.

Marc Lawrence als Rodney aan Phang Nga Bay in The Man with the Golden Gun (1974)

De Lotus Esprit komt aan land in The Spy Who Loved Me (1977)

Hoewel we in Moonraker (1979) meereizen van zonnig Rio de Janeiro naar de watervallen van Iguaçu op de grens tussen Brazilië en Argentinië, krijgen we in opvolger For Your Eyes Only (1981) pas weer echte strand- en onderwaterscènes te zien. De vijfde film met Roger Moore in de hoofdrol werd grotendeels opgenomen op het Griekse eiland Corfu, een unieke vakantielocatie met veel groen. Bond duikt, heel diep zelfs, en beleeft een romantische strandwandeling met de vrouw van Pierce Brosnan.

De opvolgende vier films uit de jaren 80 hebben geen opmerkelijke strandscènes. De laatste, Licence to Kill (1989), heeft wel een uitgebreide onderwaterachtervolging waarin James Bond uiteindelijk al waterskiënd achter een vliegtuigje hangt (zonder waterski's welteverstaan). De hele film speelt zich af onder prettige temperaturen, opnamen werden dan ook gemaakt in Florida en Mexico.

Timothy Dalton in Licence to Kill (1989)

In GoldenEye (1995) zit sinds tijden weer een strandscène, een korte weliswaar. Zogenaamd in Cuba bevinden Bond en Natalya zich in werkelijkheid aan Laguna Tortuguero in Puerto Rico. Iets daarvoor mocht Pierce Brosnan nog even zijn zwembroek en borsthaar tentoonspreiden in een Russisch badhuis. Tomorrow Never Dies (1997) heeft een onderwaterscène die geheel in een onderwatertank is opgenomen. Wel zijn locatieopnamen gemaakt nabij Phuket waar ook The Man with the Golden Gun vandaan komt.

Opnieuw neponderwaterscènes in The World Is Not Enough (1999) met dat langdradige gebeuren rond die onderzeeër en in Die Another Day (2002) doet Halle Berry op het strand van het Spaanse Cádiz alsof ze én Ursula Andress is én op Cuba. De surfscène voor de opening van de film werd opgenomen aan de kust van Hawaï.

Halle Berry en Pierce Brosnan op het strand van Cádiz voor Die Another Day (2002)

Dan in Casino Royale (2006) zien we James Bond sinds Thunderball veertig jaar daarvoor voor het eerst weer in zijn zwembroek op het strand verschijnen. Ook hier een Ursula Andressje, maar dan door Daniel Craig op de Bahama's en later nog even rollebollend in het zand met Eva Green. De waterscènes die daar zijn opgenomen hebben de uiteindelijke film niet gehaald.

Ook Daniel Craig mag uit de zee oprijzen in Casino Royale (2006)

Zonnig genoeg is het in Haïti en Bolivia in Quantum of Solace (2008) waarvoor opnamen werden gemaakt in Panama, echter zitten hier geen strand- of onderwaterscènes bij. In Skyfall (2012) heeft Bond zich voor langere tijd teruggetrokken op een verder onbekende eilandengroep. De film kent één zwembadscène op het dak van een hotel in Shanghai. Dat zwembad is later digitaal toegevoegd. En tot slot kent Spectre (2015) sinds lange tijd weer eens sneeuwscènes. Een strandscène daarentegen is in de film in geen velden of wegen te bekennen.

Dat de zon schijnt op Jamaica, mag een vast gegeven zijn. Waarom zouden de filmmakers de Cariben anders aandoen? Historisch gezien is het een mooie locatie om naar terug te keren. Is het mogelijk om door de locatie ook iets van dat oude Bond-gevoel terug te krijgen? ...De tijd zal het leren.

De Bond-pockets van Ian Fleming laten zich overigens het beste lezen in een luie stoel met een gematigde golfslag op de achtergrond, een aangenaam zonnetje en een cocktail in de hand. Shaken not stirred uiteraard.