Een hels dilemma

Het is dat er een Derde Wereldoorlog aan zit te komen en de paus op sterven ligt, zodat de bom die Eon Productions onder James Bond plaatste tamelijk onopgemerkt is gebleven. Anders had de wereld ongetwijfeld moord en brand geschreeuwd bij de komende overname van Amazon.

Je ziel verkopen aan de duivel voor 1 miljard dollar en gewoon uit de kas blijven graaien. Het moet gezegd: Barbara Broccoli en Michael G. Wilson hebben het heel handig aangepakt. De hoogbejaarde Wilson gaat eindelijk van zijn pensioen genieten, terwijl zijn zus artistieke filmpjes gaat maken die niemand wil zien.

James Bond is ook gewoon een last. Zeker als familiebedrijf tussen al die reuzen. Ze hebben Bond toch dood laten gaan in hun laatste film? Moeten ze nu weer opnieuw beginnen met het verzinnen van een nieuwe tijdlijn? Het mag ook gewoon eens klaar zijn.

Dat het klaar is met James Bond speelt al ruim drie jaar. Dat James Bond ooit eens terugkeert idem dito. Dat het onder de vleugels van een andere partij gaat gebeuren, ook dat is niet echt een verrassing. En toch kwam het nieuws als donderslag bij heldere hemel.

De vrees bij vele Bond-liefhebbers is dat we afscheid moeten nemen van een instituut. Dat de formule wordt aangetast. Dat we iets anders te zien krijgen dan we gewend waren. Het is het einde van een tijdperk.

Dat zal allemaal ongetwijfeld, maar dat werd gedacht bij iedere nieuwe Bond-acteur die aantrad na Connery. Eerst zien, dan geloven. En natuurlijk, Eon Productions onder leiding van Harry Saltzman en Cubby Broccoli, en later onder Michael G. Wilson en Barbara Broccoli, had daar een scherp oog voor, omdat het hen persoonlijk aanging. James Bond was hun leven. Voor Amazon is het slechts content.

En het is een raar bedrijf dat Amazon. Iedere multinational die honderden miljarden dollars winst per jaar maakt en wordt geleid door een Bond-schurk in hoogst eigen persoon moet met argusogen worden bekeken. De macht van zo’n megalomaan wordt met de overname van 007 nog eens dubbel en dwars bevestigd; we kopen de boel gewoon op en gaan er zelf mee aan de haal. Wie wil er nog koffie?

Cartoon The New Yorker door Ellis Rosen

Wie in de historie van Amazon duikt, leest over slechte werkomstandigheden van de pakketinpakkers, die niet eens de kans krijgen naar het toilet te gaan en in een fles moeten pissen. Over het kapotconcurreren van kleinere partijen met stuntprijzen. Over het lakse retourbeleid van de pakketdienst en de ziekmakende benzine- en kerosine-uitstoot die daarmee gemoeid gaan. Over de informatie die jij als klant klakkeloos aan de dienst cadeau doet; Amazon als grote datastofzuiger. En zo is er een hele waslijst te bedenken waarom Amazon een kutbedrijf is.

Moeten we dat allemaal maar over onze kant laten gaan? Doen alsof onze neus bloedt en blij zijn dat er weer wat leven komt in 007? Het is een hels dilemma.

Want natuurlijk ben ik blij dat de boel flink wordt opgeschud. Dat was ook hard nodig. Van de oude eigenaar kregen we de laatste jaren maar bar weinig. Over de koers die de serie was opgegaan met de komst van Daniel Craig twintig jaar geleden kun je ook je vraagtekens plaatsen; Bond was al lang geen Bond meer zoals we die kenden uit onze jongensjaren.

Martin Campbell, Eva Green en Daniel Craig, Casino Royale (2006)

Al het ongenoegen over Amazon daargelaten, dat praat namelijk wat makkelijker, wat James Bond nu nodig heeft is een sterke leider. Een filmmaker pur sang die zich focust op maar één ding: de James Bond-films. Iemand met liefde voor de serie. Iemand met visie. Iemand die een sterk team bij elkaar krijgt om de beste moderne Bond-film ooit uit de grond te stampen met een aantal steengoede vervolgen dat alle verwachtingen overtreft. Ik ben er namelijk van overtuigd dat dat kan. Oké, wishfull thinking is my middle name. Daarom blijf ik ervan overtuigd dat het mogelijk is.

Recentelijk zag ik alle Mission: Impossibles terug. Een filmserie waar ik als Bond-liefhebber stinkend jaloers op ben. Waarom? Omdat Tom Cruise het al jaren beter doet dan Bond. Dat komt omdat M:I niet alleen Cruise zelf als grote aanjager heeft, maar ook een doordrammer als Christopher McQuarrie. Het is een gouden duo dat het James Bond-plezier hoog in het vaandel heeft en de ene na de andere halsbrekende stunt bedenkt. Er zit natuurlijk een verhaaltje omheen om te verhullen dat het louter om de actie zou gaan, maar kom op, we willen Tom Cruise zien bungelen aan de hoogste glazen toren ter wereld, aan een vliegtuigdeur of aan een helikoptervracht. Dat alles honderd jaar geleden al een keer gedaan is door 007: beter goed gejat dan slecht bedacht.

Naast het maken van echte Bond-films komt Amazon uiteraard op korte termijn met onzinnige spin-offs over Miss Moneypenny, Felix Leiter, Ernst Stavro Blofeld en een kinderserie met papegaai Max en Sheriff J.W. Pepper in de hoofdrol. Je daarover druk maken is een keuze. Als je het niks vindt, laat het lekker links liggen. Al die randzaken hoeven het plezier in de Bond-films niet te ontnemen (mits ze niet worden gemixt).

Neem de boekenserie als voorbeeld met Ian Fleming als basis. Alles wat hij beschreef is het origineel, dat is zoals het in de Bond-canon ‘is gebeurd’. Alle schrijvers die daarna kwamen, van Kingsley Amis en John Gardner tot Anthony Horowitz en Kim Sherwood, die beschrijven een alternatief universum dat ‘gebeurd zou kunnen zijn’, maar niet per se in de officiële canon thuishoort. Datzelfde kun je doen met al het Bond-gerelateerde dat straks via Prime op ons af wordt gevuurd. Brian Cox, prima acteur, maar hij valt buiten de canon. Of hij moet straks met zijn kravat opduiken in Bond 26.

Wie zegt trouwens dat we verder gaan met nummer 26 en niet opnieuw gaan beginnen bij Bond 2.1?

Stel nu dat ik er een keer naast zit en James Bond verwordt tot een dertien in dozijnstreamingserie? Ook dan: wat dan nog? De oude makers wilden er toch niet mee verder, dan was de filmserie alsnog gestorven met No Time to Die. We kunnen altijd met plezier terug blijven kijken naar de films die er wél zijn. Is dat niet wat we al zestig jaar doen?

Kortom, ik zie de toekomst met angst en beven tegemoet.

Deze column verschijnt ook bij James Bond Nederland.