From Russia with Love 50: de Bond-sound

Deze maand is het vijftig jaar geleden dat From Russia with Love in de bioscoop verscheen. Hoewel Nederland pas in juli 1964 aan de beurt was, blikken we in vier afleveringen terug op een van de beste Bond-films uit de reeks.

Dit artikel van Bill Koenig verscheen eerder op The HMSS Weblog.

Aflevering 2

DE BOND-SOUND

Componist John Barry was geen gelukkig man toen hij Dr. No in 1962 in de bioscoop zag...

Barry had op aanvraag van Eon Productions de James Bond Theme van Monty Norman onderhanden genomen. Hij had er een totaal andere draai aan gegeven. Aanvankelijk was het thema enkel bedoeld voor de begintitels van de eerste James Bond-film, maar in plaats daarvan liet editor Peter Hunt deze muziek steeds terugkeren. John Barry had er geen stuiver extra voor gekregen.

John Barry

Maar dat werd met From Russia with Love ruimschoots goedgemaakt. John Barry kreeg de opdracht de tweede Bond-film van muziek te voorzien. Maar hij deed meer dan dat. In From Russia with Love levert Barry voor het eerst de 'Bond-sound'. Vanaf nu zou dit op muzikaal gebied de blauwdruk voor iedere Bond-film worden.

Voor deze keer werd nog wel een andere componist gevraagd voor de titelsong. Lionel Bart, vooral bekend van Oliver!, componeerde de ballad From Russia with Love, uitgevoerd door Matt Monro. Al het andere wat je hoort is gecomponeerd, gearrangeerd en gedirigeerd door John Barry.

Het Bond-universum

Barry's impact is meteen duidelijk. De gunbarrelmuziek van Dr. No begint nog met elektronische onzinklanken, John Barry gooit meteen de James Bond Theme er tegenaan. De beginscène waarin Red Grant (Robert Shaw) een 007-dubbelganger achternazit, wordt door de dramatische klanken van Barry alleen maar spannender. Leuk detail: in 1977 werd deze scène qua ritme één op één gekopieerd voor The Spy Who Loved Me. Kijk en luister hieronder hoe Marvin Hamlisch een eerbetoon brengt aan John Barry. Echt de moeite waard.



"James Bond had muziek nodig die romantisch en spannend was, maar ook de actie kon onderstrepen en zelfs de humor", zegt John Burlingame, schrijver van The Music of James Bond. "Al met al een lastige opgave, maar John Barry leverde wat van hem verlangd werd en versterkte daarmee het universum van James Bond, dat met alleen de beelden niet bereikt kon worden."

007

Voor From Russia with Love komt Barry ook met een tweede James Bond-thema, simpelweg getiteld: 007. In deze film wordt het gebruikt in twee actiescènes: de veldslag tussen de zigeuners en de Bulgaren en wanneer Bond de Lektor steelt uit de Russische ambassade in Istanbul. Dit 007-thema zou daarna nog terugkeren in Thunderball (1965), You Only Live Twice (1967), Diamonds Are Forever (1971) en Moonraker (1979).

Voor de Britse componist was From Russia with Love nog maar het begin. Hierna verzorgde hij nog voor tien volgende Bond-films de muziek, en hij werd één van de meest geliefde filmcomponisten aller tijden. Hij won vijf Oscars voor zijn filmmuziek, de eerste voor Born Free in 1967 en de laatste voor Dances with Wolves in 1990, maar gek genoeg nooit voor zijn Bond-scores.

Shaken and Stirred

Barry's blauwdruk werd iets waar volgende Bond-componisten altijd rekening mee moesten houden. Zonder die Barry-sound klonk het toch allemaal wat minder 007. Groot bewonderaar van John Barry, David Arnold, bracht in 1997 met het album Shakend and Stirred een hommage aan de Bond-songs, wat hem de meest geschikte opvolger van John Barry maakte.

Van Tomorrow Never Dies (1997) tot en met Quantum of Solace (2008) heeft hij vijf Bond-films van muziek voorzien. David Arnold is daarmee tot nu toe de enige componist buiten John Barry die aan meerdere Bond-films heeft meegewerkt...

Zie ook:

• Aflevering 1: Een moeizaam vervolg
• Aflevering 3: Major Boothroyd
• Aflevering 4: De nalatenschap