Honderd jaar Desmond Llewelyn
Als er één man vergroeid was met James Bond, dan is het Desmond Llewelyn. De man die bijna veertig jaar lang Q gestalte gaf. De man die in zeventien Bond-films zou optreden. De man die vijf Bond-acteurs zou bedienen.
Aanstaande vrijdag 12 september zou deze man honderd jaar geworden zijn.
Desmond Wilkinson Llewelyn. Hij werd in 1963 gevraagd als vervanger van Peter Burton, die de Q-figuur (toen nog Major Boothroyd) had gespeeld in Dr. No. Burton was verhinderd voor de tweede Bond-film. Exit Burton, welkom Llewelyn. Niemand kon op dat moment vermoeden dat het een carrière zou worden die de rest van zijn leven zou beïnvloeden.
Desmond Llewelyn was Q. En Q was Desmond Llewelyn. Overal waar hij kwam het uithangbord van 007. Al was Llewelyn in het echte leven technisch gezien een worst. Op een hotelkamer kreeg hij de televisie niet aan, een simpele afstandsbediening was voor hem al abracadabra.
In zijn eerste optreden in From Russia with Love levert Llewelyn (als Boothroyd) vrij kleurloos een attachékoffer af. Pas vanaf de volgende film, Goldfinger, zou de wat stugge Q officieel zijn intrede doen. En daarmee had Llewelyn het personage te pakken.
 |
| Llewelyns eerste optreden in From Russia with Love (1963) |
De nieuwe regisseur Guy Hamilton wilde dat Llewelyn de rol met een zekere weerzin tegen Bond speelde. De geheim agent molde immers al zijn spullen, Q mocht laten blijken dat hij het daar niet mee eens was.
Q: Now this one I'm particularly keen about. You see the gear lever here? Now, if you take the top off, you will find a little red button. Whatever you do, don't touch it.
Bond: Yeah, why not?
Q: Because you'll release this section of the roof, and engage and then fire the passenger ejector seat. Woesh!
Bond: Ejector seat? You're joking!
Q: I never joke about my work, double-o-seven.
Vanaf die tijd ontstond er een leuke spanning tussen Bond en de quartermaster van MI6. Een relatie die gaandeweg ontdooide, waardoor Q meer de rol van vriendelijke oom vervulde waarmee Bond een plagerijtje kon uithalen.
Maar hoe kinderachtig de uitvindingen soms ook waren, de scènes met Q waren altijd een hoogtepunt van de film. En niet zelden wist Bond zichzelf (en de wereld) te redden met behulp van een stuk technisch vernuft. Met andere woorden: zonder Q was Bond waardeloos geweest.
Samen met Bernard Lee als M en Lois Maxwell als Miss Moneypenny werd Desmond Llewelyn jarenlang de vaste kern van de Bond-films. Sean Connery werd vervangen door George Lazenby, Lazenby weer door Connery en die door Roger Moore, maar het drietal bleef lange tijd overeind.
 |
| De enige keer met z'n drieën in beeld, de vaste kern in On Her Majesty's Secret Service |
Bernard Lee overleed in 1981 na elf Bond-films. Maxwell mocht blijven zolang leeftijdsgenoot Moore zijn licence to kill behield. Toen Moore er mee stopte, werd Maxwell na veertien avonturen vervangen door een jonger exemplaar.
Llewelyn hoefde niet weg. Sterker nog, hij mócht niet weg. Hij was zo vergroeid met de filmserie — een Bond-film zonder hem was ondenkbaar. Zelfs toen Bond begin jaren negentig na een gat van zes jaar ten dode leek opgeschreven, keerde Llewelyn, inmiddels hoogbejaard, terug in GoldenEye (1995).
 |
| Q te midden van zijn gadgets (1995) |
Op de vraag hoelang hij het nog wilde volhouden, antwoordde hij: zolang als ik leef. En zo is het gegaan.
Op zondag 19 december 1999 keerde Desmond Llewelyn (85) niet terug van een signeersessie. Een tegenligger. Een frontale botsing. Het werd hem fataal.
Vlak daarvoor was hij nog in Amsterdam ter promotie van de nieuwste Bond-film The World Is Not Enough, waarin hij het mooiste filmafscheid heeft gekregen dat denkbaar is. Een laatste scène die met de kennis van nu zoveel meer betekenis heeft gekregen.
*Het geboortejaar 1913 in de video moet 1914 zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten